San Sebastián de La Gomera, Zondag 1 mei 2005
Ik had deze week nog steeds het gevoel dat ik niet hersteld was van de jet lag van de vorige week. Geduldig --maar tevergeefs-- wachtte ik op mijn gebruikelijke energie en helderheid. Ik wilde mij eens lekker in mijn Spaanse correspondentie verdiepen, maar ik kwam niet verder dan het bijwerken van mijn Apuntes Españoles.
Ik zag over het hoofd dat ik daarnaast nog stevig filosofie "studeerde" om de debatten van Ratzinger met de filosofen Jürgen Habermas en Ernesto Galli della Loggia te kunnen volgen om er 'lichtvoetig' over te schrijven in dit dagboek. Dat ik mij óók verdiep in de ins-and-outs van blogging om deze moderne technologie voor Mijn Dagboek toe te passen.
Hoezeer verlangde ik naar energie en helderheid!
En toen las ik bij een surf-verdwaling het volgende zinnetje:
--"Jet lag beschadigt de hersenen".
En ik zit hier maar geduldig te wachten . . . Ajj!!
Het duurde een hele tijd voor ik ontdekte dat dit zinnetje op geen enkele wijze was onderbouwd, en nog wat langer voor ik mijn hersens weer als vanouds vertrouwde.
Die tijd had ik beter aan mijn Spaanse vrienden kunnen besteden.
Ik denk tòch dat ik over die jet lag heen ben. Gelukkig maar. (200 woorden)
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Maandag 2 mei 2005
Hij wist dat ik niet in zijn God geloofde. Hij vindt dat beklagenswaardig. Hij weet ook dat ik de bijbel --en de grote religies-- waardeer als cumulatie van oude wijsheid, als ervaringen die buiten de horizon vallen van onze moderne wetenschap. Zo ongeveer als oude plantenrassen, of oude talen die verloren dreigen te gaan.
--"God bestaat ècht, dat is onaantastbaar", zei hij nog eens.
--"God", zei ik, "is voor mij een practische kernfantasie om die oude wijsheden als 'vertellingen' toegankelijk te houden".
--"Juist daarom is het bestaan van God onaantastbaar. Dat is óók een oude wijsheid".
--"Hmm, een pittig nadenkertje". (100 woorden)
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de La Gomera, Dinsdag 3 mei 2005
We hadden gisteren een vrije dag. De èchte feestdag is 1 Mei, maar als die op Zondag valt, laat het publiek zich die vrije dag niet ontglippen, en wordt Maandag een vrije dag. Dat geldt voor vele andere heiligendagen, want de katholieke kerk is de machtige beschermer van deze vrije-dagtradities.
Maar de andere heilige koe van onze cultuur --die dank zij "globalisatie" ook het katholieke Spanje is binnengedrongen-- begon er met succes over te klagen. Geleidelijk-aan heeft er een "intoming" plaatsgevonden.
Allereerst is vastgesteld welke heiligendagen voor heel Spanje gelden. De overige kregen welomschreven regionale of lokale erkenningen.
Dat precies definiëren van de regio, of stad, was belangrijk, want het was gewoonte dat als bijvoorbeeld in een bedrijf in regio A veel mensen met een 'herkomst' uit regio B werkten, dat dat bedrijf wèl dicht ging op typische regio-B feestdagen. Ook als het hoofdkantoor in regio B was gevestigd. Er was dus veel "meedeinen", en dat veroorzaakte nog eens extra "schade aan de economie".
Dat herkomst-regio gevoel is hier heel sterk. Mijn profesora Mariángeles, bijvoordbeeld, vertelde altijd dat ze uit Navarra kwam. Op een gegeven moment kwam echter ter sprake dat ze in Barcelona was getrouwd en daar kinderen had gekregen. Ze was er zelfs gebóren.
--"Hoezo Navarra?" vroeg ik toen.
Ja, haar ouders kwamen uit Navarra, en waren vrij jong met een groep "immigranten" uit die streek in het rijkere en industriële Barcelona neergestreken. Vandaar dat "Navarra-gevoel" en het vieren van de heiligendagen van hun 'herkomst'-regio.
Maar nu is de heilige koe van "Het Bedrijfsleven" aan de winnende hand, en drukt 'minder krachtige' heiligen van hun plaats midden in week naar een maandag. Zo verhuisde een paar jaar geleden het feest van de patroonheilige van ons eiland, 6 oktober, naar de eerste maandag van de maand. Maandag is de gebruikelijke vluchtdag. Dat vermindert hun "stoorfunctie".
Krachtige feestdagen, zoals de Constitución (burgerlijk, 6 december) en Inmaculata (kerkelijk, 8 december) blijven vooralsnog bronnen van jaarlijkse speculaties over hoe je je snipperdagen kunt besteden.
Maar ieder jaar is de Puente de la Constitución ráák wat betreft verkeersdrukte, opstoppingen, dodelijke ongevallen, en "schade aan de economie".
De nieuwe heilige koe moet dáár vooralsnog gelaten op toezien.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de la Gomera, Woensdag 4 Mei 2005
Ik heb al eerder geschreven over Violeta Parra als de 'moeder' van het Nueva Canción*, dat het begin inluidde van de bewustwording van de Latijns-Amerikaanse "lagere standen", en dat uitgroeide tot een vreedzame protestbeweging waarin vrouwen maatschappelijk --ándere vrouwenrol-- en politiek --doorbreken van mannelijke 'logica'-- een grote rol speelden. Het begon allemaal heel 'gewoon' toen Violeta in 1952 met een bandrecorder de dorpen en afgelegen boerderijen afstroopte om volksliedjes op te nemen. Dat was het begin van het zelfrespect en sociale samenhang van die bevolkingsgroep die door de gebruikelijke onderdrukking volledig uiteen was gespeeld. Later, in een andere muziek-, media-, en techno-cultuur werd het wereldwijd. Violeta zelf reisde ook al door Europa, gesteund door Pablo Neruda, toen Chileens consul in Parijs.
Hieronder vertaal ik een van die volkse liedjes uit de prille tijd:

San Sebastián de la Gomera, Donderdag 5 Mei 2005, 60 jaar 'bevrijding' in NL!
Via La Tercera, de krant die ik in Iquique regelmatig las, houd ik het aanstaande proces tegen Pinochet een beetje bij. Hij is formeel gevangene, maar 'geniet' dat als huisarrest. Leuke inkoopreisjes naar Londen (waar hij in 1998 werd gearresteerd op bevel van een Spaanse officier van justitie) zijn er niet meer bij. Ook niet naar Florida, waar hij verleden jaar een flitsend TV-interview weggaf, waarmee hij zichzelf in de vingers sneed, want het werd in Chili meteen aangepakt als bewijs dat hij óók in staat was voor de rechter te verschijnen.
De Chileense officier van justitie, Juan Guzmán Tapia, die in deze zaak een grote (en grootse!) rol heeft gespeeld gaat nu met pensioen. In een afscheidsinterview verteld hij van de druk die op hem is uitgeoefend van de kant van het leger, maar ook van de kant van de regering.
--"We hebben veel meer kunnen bereiken dat wij durfden hopen. Het internationale recht in Engeland, in Spanje --in combinatie met wat wij er hier in Chili aan konden doen-- heeft zich goed geweerd".
Van de aanklacht die hij heeft kunnen uitbrengen zegt hij:
--"Het is maar een detail is van wat er allemaal is gebeurd, maar het is méér dan een symbolisch detail".
Intussen is de zaak van de geheime rekeningen van Pinochet in de VS, die in Maart boven water kwam op basis van anti-terroristenwetten, steeds omvangrijker geworden. De strategie van de verdediging was gericht op het beschermen van "de familie". De persoonlijke secretaresse van Pinochet ging de gevangenis in vlak vóór mijn vertrek uit Chili. Als de zondebok ongetwijfeld.
Maar intussen zijn vrouw, zoon en dochter formeel in staat van beschuldiging gesteld door Sergio Muñoz, de officier van justitie die op deze zaak zit. "El escenario más temido por el clan Pinochet", luidt de krantekop van La Tercera van gisteren. [Het door de Pinochet-clan meest gevreesde scenario].
Maar er komt nòg een "kei-harde" aanklacht op tafel. Op soortgelijke wijze als ik 21 februari beschreef, met die 'doorgeglipte' brief, is bewezen dat Pinochet er persoonlijk bij betrokken was. Het gaat om een 'verdwijning' van 11 personen uit het mijnstadje Calama op 19 Oktober 1973; enkele weken na de coupe. Pinochet en acht andere officieren zijn in staat van beschuldiging gesteld. Beroep op de amnestie-wetten van de dictatuur-periode is niet mogelijk want de slachtoffers zijn 'niet teruggevonden'. ('Niet teruggevonden', als amendement, is uit de democratische periode.)
Er is alleen bekend dat ze in een vliegtuig van de luchtmacht zijn afgeleverd die ze boven de oceaan heeft gedropt.
De processen tegen Pinochet zullen gaan over details.
Maar het zijn méér dan "symbolische details".
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de la Gomera, Vrijdag 6 Mei 2005
Vandaag geen stukje.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de la Gomera, Zaterdag 7 Mei 2005
Dezer dagen zag ik een verwijzing die oude herinneringen en frustraties bij mij opriep. Het ging om Marx in het eerste hoofdstuk van Das Kapital die zegt dat 'handelswaar' de "fetish" van het kapitalisme is. Hij leende het woord van de anthropologen die primitieve godsdiensten bestudeerden, en hadden ontdekt dat de angstwekkende krachten van de natuur, de goden of de geesten gekoppeld werden aan bepaalde materiële voorwerpen. Daardoor 'verdwenen' die krachten, want de bezitter had volledige macht over dat voorwerp.
Marx vond fetish een goede metafoor 'handelswaar' en voor het magische machtsdenken dat hij zag in industrie en commercie. Precies als een fetish verborg die 'handelswaar' onderliggende waarden.
Ook de bezitter van een fetish ontkent die onderliggende waarden, want dat is wezenlijk voor een fetish: Ontkenning van herkomst en verhullende verwijzingen gebruiken. Het kapitalisme had een en ander te verbergen en te ontkennen: De verpaupering van degenen die slechts om hun arbeid als 'handelswaar' werden gewaardeerd. Die fetish van Marx heet daarom ook wel "commodity fetish".
Geleidelijk aan zou het kapitalisme alles in 'handelswaar' omtoveren. Wij mensen zijn slechts elkaars handelspartners in ruilrelaties. Meer niet. "Alles" kon 'handelswaar' zijn: Vriendschap, collegialiteit, de meest abstracte financiële constructies, alles. Vele jaren later protesteerde José Bové in Frankrijk met de slogan: "La nature n'est pas une marchandise".
Ik wilde met Marx' fetish voor mijn design-studenten marketing begrijpelijk maken, maar ik werd weggevaagd door het fetish-begrip dat Freud twintig jaar later formuleerde, en dat toen het marketing-denken overweldigde. Vandaar mijn frustratie. ;-)
Ik citeerde in mijn inaugurele rede bijvoorbeeld: "Though cycling is a healthy occupation, the production of cycles is not", als aanknopingspunt voor beschouwingen over de mens-produktrelaties. Mens-produktrelaties, in de breedste zin, waren toen à la mode op de fakulteit. Terecht!
Maar Freud's fetish overheerste snel en definitief. Daar zijn verschillende verklaringen voor.
De praktische kant van de dominantie ontdekte ik toen ik met Google mijn geheugen opfriste: Marx' fetish is héél moeilijk vindbaar, maar Freud's fetish vind je in alle toonaarden.
Toch vond ik twee bronnen en een onthullend citaat over "ons":
--"It's fine to rape the planet and exploit the global proletariat through overconsumption and overaccumulation, but if you are going to be a sexually pervert, we're going to crucify you!!"

Uit: Fetishizing the Fetish (heel goed leesbaar essay) http://bad.eserver.org/issues/1998/41/wray.html
Ook: Commodity Fetishism (verschillende bronnen) http://www.0-money.us/money/17/money250.html
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de la Gomera, Zondag 8 Mei 2005
De wet die het homo-huwelijk mogelijk maakt, is het Congres gepasseerd, en staat nu voor de Senaat. De Kerk greep in, en de Raad van bisschoppen verklaarde dat katholieke senatoren, burgemeesters en rechters "in geweten" verplicht zijn *niet* aan deze wet mee te werken.
--"Het is een oproep tot ongehoorzaamheid aan de wet!", roept er een.
--"De Kerk heeft nog niet door dat het huwelijk een burgerlijke aangelegenheid is, waarover het parlement beslist", zegt El País.
De Staat garandeert de vrijheid van meningsuiting.
De Kerk beroept zich daar op, maar gunt die niet aan zijn leden.
Leve de Roomse democratie!! (100 woorden)
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de la Gomera, Maandag 9 Mei 2005
In Babelia van deze week reflecteert Juan Goytisolo over het nieuwste essay van Milan Kundera in het Spaans vertaald als El Telón. Ik haal er alleen een verfrissende metafoor uit die origineel lijkt, maar het niet is.
Maar eerst even over de metafoor van de titel.
De Franse titel is Le Rideau, het gordijn. Volgens Kundera stuurt Cervantes zijn romanfiguur Quijote op weg om het gordijn open te scheuren dat de toenmalige wereld omsloot, en beperkte tot een aantal vooroordelen over de mens. Don Quijote laat die mens in alle naaktheid zien. Het essay van Kundera is een persoonlijke kijk op de geschiedenis van de roman die begint bij Cervantes, al kent hij ook een rol toe aan Rabelais.
De beoordeling van de roman moet internationaal gebeuren, zegt Kundera, en dat gaat niet zo spontaan als bij de beeldende kunsten.
De taal is een barrière, maar binnen dezelfde taal zoals het Spaans --zo reflecteert Goytisolo-- is het nèt zo met diverse nationalismen. Het is zinloos Vargas Llosa vanuit zijn Peruaanse kontekst te beoordelen. Of García Márquez als Colombiaan, of Cortázar als Argentijn. Toch is het gebruikelijk.
De andere "optische fout" die Kundera noemt is commerciëel. In een terminologie die bij sportieve prestaties en commerciële competitie hoort, wordt beschreven hoe déze roman of díe schrijver al het voorafgaande in de schaduw stelt --of teniet doet. Ook een schrijver of een boek "even goed als Balzac" noemen, is zinloos, want het voegt niets toe aan de romankunst.
Daartegenover stelt Kundera de metafoor van Het Gordijn dat iedere keer opnieuw moet worden opengescheurd. Iedere keer nieuwe ontdekkingen. Nieuwe ontdekkingen maken de vorige niet waardeloos.
--"De ontdekking van de Zuidpool annuleert de ontdekking van Amerika niet", zegt hij. Het herontdekken --zoals in het Balzac-voorbeeld-- voegt daarom niets toe.
Kundera gebruikt dus een landkaartenmakers-metafoor om de historie van de roman te beschrijven.
Dat lijkt origineel, maar de geschiedenis van de natuurkunde wordt al langer beschreven met deze landkaartenmakers-metafoor.
Toen rond 1900 de wetenschappelijke wereld gezapig aankeek tegen het gesloten gordijn, en zei dat "de natuurkunde" alle ontdekkingen wel had gedaan, werd óók het gordijn opengescheurd.
Kortom die metafoor van Kundera is lang zo origineel niet als het lijkt, maar wel verfrissend als tegenhanger van de commerciële.
Goytisolo: http://www.cnice.mecd.es/tematicas/juangoytisolo/
Kundera: http://www.bookrags.com/biography-milan-kundera/
Le Rideau: http://www.amazon.fr/exec/obidos/ASIN/207077435X/402-2968948-3492149
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de la Gomera, Dinsdag 10 Mei 2005
--"Reizen", zegt Claude Lévi-Strauss in een interview in Babelia deze week omdat hij de Premio Catalunya heeft gekregen, "reizen is anders dan vroeger".
Hij kan het weten, want hij is 97 jaar, is vitaal, en heeft veel gereisd.
--"Wat vroeger maanden of weken duurde, duurt nu enkele uren. Maar óók is zeker dat de reiziger vertrok uit een haven van een aktieve oude handelsstad en aankwam in een oncomplete wereld-in-aanbouw. Nu zijn vertrek- en aankomsthaven vrijwel identiek".
Kortom, reizen is niet verrassend meer.
Maar de reisvoorbereiding waar ik in zit is nú al verrassend. Dinsdagavond de 24e word ik in Kortrijk verwacht door Julie en daarna reis ik door naar Brussel om met Ghislaine de laatste concerten van het Concours Elisabeth mee te maken. Alleszins grote aantrekkingskrachten!!
Maar een regulaire charter was er niet, dus snuffelde ik in de supergoedkope tarieven. Ik kocht voor €50 biljet Tenerife-Barcelona, en dacht het biljet Barcelona-Brussel voor €19 (negentien!) te kopen van Virgin-Express. Mis poes! Maandagmorgen om 1100 sta ik in Barcelona op het vliegveld met 'niets' maar met 36 uur om in Kortrijk te komen.
Dat moet kunnen.
Op dit moment heb ik een reservering voor echt bed in Trenhotel Joan Miró, de slaaptrein naar Parijs. Ook een oferta: voor €59, maar het probleem is dat het biljet persoonlijk moet worden afgehaald --en betaald-- vóór a.s. Donderdag 1700. Dat probeer ik nu te regelen. Vooralsnog zonder éclatant succes.
Als dat niet lukt, kan ik zéker nog dezelfde dag tot Béziers komen, al zou de Talgo volgeboekt zijn. Dan boemel ik maar.
In Béziers kennen ze mij in een leuk last-minute hotelletje. En dan met de TGV naar Lille de andere dag. Het zal vast wel lukken.
Je ziet, Claude Lévi-Strauss heeft gelijk: Het reizen is anders dan vroeger. Maar zonder verrassingen? Nee, hoor! (300 woorden)
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de la Gomera, Woensdag 11 Mei 2005
Het was een mooi stukje reisromantiek, gisteren, toen ik mij om 11.00 's morgens in Barcelona op het vliegveld fantaseerde zonder verdere planning om de volgende avond in Kortrijk te arriveren.
Maar die romantiek is voorbij: Alles is geregeld. De planning hoeft slechts te worden uitgevoerd.
Xavier, die in Barcelona woont, gaat mijn kaartje voor de hoteltrein bij de RENFE afhalen en voorschieten. Maandag lunchen we gezellig samen, en 's avonds stap ik in de Joan Miró naar Parijs. Welterusten!
De verdere reis naar Kortrijk --en een week later terug naar Béziers-- is nu óók in kannen en kruiken. De SNCF had een Frans adres nodig om de kaartjes per post af te leveren, of een Franse creditcard om ze uit de automaat te kunnen halen. (Probeer maar eens met een NLse creditcard benzine uit een Franse pomp te halen!)
Ik belde Marguerite in Parijs om haar brievenbus te lenen. OK, Dinsdag, als ik uit Trenhotel Joan Miró stap, heeft zij alle SNCF-kaartjes. Ook met haar ga ik lunchen, want we hebben weer veel bij te praten. Tegen vieren stap ik op de trein naar Kortrijk: Naar Julie en Michel.
Ik wil maar zeggen, deze planning heeft óók zijn romantiek. (200 woorden)
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de la Gomera, Donderdag 12 Mei 2005
Een lezeres komt terug op mijn stukje van 8 April over de bevrijdings-theologie die zijn grond vond in 1968 toen de Latijns-Amerikaanse bisschoppen expliciet de "rechten van de armen" bevestigden als deel van "mensenrechten".
Rome ondersteunde die beweging aanvankelijk, maar met de komst van Jan-Paul II was het afgelopen. Hij stelde dat niet 'armoede' maar 'communisme' het probleem was, had ik geschreven.
Deze lezeres merkt fijntjes op dat 'armoede' en 'communisme' geen onafhankelijke grootheden zijn. Als er één ontstaansgrond is van het communisme dat is het wel de schromelijke armoede die veroorzaakt werd door de toenmalige maatschappijvorm.
--"Het was geen òf-òf keuze", schrijft zij, "de keuze tégen het communisme betekende impliciet een keuze vóór armoede-als-systeem. De Kerk kwam in het vaarwater van de rijken en van de dictators. Dat schreef je ook".
In de realiteit van vandaag, zo blijkt uit een recent artikel van Nicholas D. Kristof, Catholic Devotion, and Doubts (NYT 10 mei), geschreven vanuit Brazilië, blijkt een kloof te ontstaan tussen de bovenlaag van de kardinalen en bisschoppen, en de aktieve en levendige geloofsbeleving aan de basis. Priesters, en een deel van de bisschoppen, identificeren zich met de basis, met de aktieve kerkgangers die 40% van alle katholieken in de wereld vertegenwoordigen: "The great remaining heartland of Roman Catholisism", zoals Kristof het noemt.
Er zijn openlijke ongehoorzaamheden aan 'Rome'. Een bekende priester in São Paulo, Valeriano Paitoni (zie Google), die o.a. AIDS-wezen aan onderdak, opvoeding en gezinsleven helpt, werd in 2000 disciplinair gestraft omdat hij mensen aanmoedigde condooms te gebruiken tegen AIDS. De 'kardinalen' staan slechts de temperatuurmethode toe die in Brazilië "Vaticaanse Roulette" worden genoemd.
De "bevrijdingspriesters" met hun basisgemeenten willen van harte bij de Kerk blijven. Met spanning wacht katholiek Latijns-Amerika af wat Paus Benedictus zal brengen. Zijn dogmatisme belooft niet veel goeds. Openlijk wordt de vergelijking met de hervormers van de 15e en 16e eeuw genoemd: Wycliffe en Luther. Wycliffe, nam het met name op voor de armen. Luther wilde in de Kerk blijven, maar hij werd door Rome geëxcommuniceerd. Dat was het begin van de Reformatie.
Rome staat voor een dergelijke keuze vinden ze in Brazilië: Een levendige, spirituele en sociaal bezorgde geloofsbeleving aan de basis, en een zéér Europese top, die zich meer zorgen maakt om communisme dan om armoede in de derde wereld.
De tijd zal het leren.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de la Gomera, Vrijdag 13 Mei 2005
Ik ben een blog-leerling. Ik studeer web logging hoewel ik het al meer dan vijf jaar doe, maar niet wist hoe het heette. Ik ben Monsieur Jourdain uit Le Bourgeois Gentilhomme van Molière, die tijdens zijn lessen over 'filosofie' ontdekt dat hij proza spreekt:
--"Par ma foi, il y a plus de quarante ans que je dis de la prose, sans que j'en susse rien; . . . ". ["Verdomme, ik lul al veertig jaar proza, en ik wist er geen reet van".
http://www.toutmoliere.net/oeuvres/bourgeois/acte2.html]
"Mijn Dagboek" is een goed startpunt voor nader begrip, want het ziet er nèt zo uit: Een datum met wat volzinnen daaronder, en dááronder de datum van gisteren --of de vorige week-- en wéér wat volzinnen.
Toen ik daar eind 1999 aan begon --zo leer ik nu-- bestond het woord web logging al, en ook de afkorting "blog", maar de wereldpers heeft het de laatste jaren pas bereikt.
Miljoenen bloggers bloggen iedere dag een blog. Of twéé, of drie!!
Het verschil zit in de 'technology'. Ik maak iedere dag opnieuw een webpagina met de aktuele wijzigingen, en laad die op mijn sites.
Niet zo de blogger! Hij/zij laat een invulformuliertje op het scherm verschijnen, en vult dat met min of meer creatieve kreten. Mèt foto naar believen. Datum/tijd hoeft niet; dat gaat automatisch. Het kan ook per e-mail. Eventueel vanaf je mobieltje als je een data-contract hebt, en zelfs met foto als je een foto-mobieltje hebt.
En ik maar zwoegen met Notepad en HTML-code iedere dag.
Lang dacht ik dat het een luxe was voor breedband-sedentairen, of voor foto-mobieltjefreaks, maar dat is de halve waarheid. Ik experimenteer ermee, maar ik verklap niet de site tot ik het in de vingers heb. "Mijn Dagboek" zal voorlopig wel zo blijven, maar mijn Apuntes Españoles, Brouillons Français, English Notes en Deutsche Notizen (in historische volgorde van ontstaan) "go for blogging!!".
Ik zoek nog naar oplossingen voor het overhevelen van de oude archieven. Blogs hebben daarvoor een 'knopje', maar het schijnt alleen te werken voor archieven nà de start van je blog.
En dat is nog maar de output-zijde van het blog-fenomeen. Via het bovengenoemde invulformuliertje sta je via talloze slimme links in verbinding met de hele wereld. (Let wel, de hele 'gedigitaliseerde' wereld, want de 'hele wereld' is wat anders). Zo'n Molière-citaat als hierboven typ je niet meer moeizaam in Notepad. Dat doe je met een 'klik', het magisch-moderne equivalent van de vingerknip van de schoolmeester.
En dan heb ik het nog niet gehad over bloglines.com. Nóóit meer moeizaam inloggen op de werelddagbladen en andermans' blogs. Nee, je krijgt de headllines allemaal samen op één presenteerblaadje, en wéér met één vingerknip citeer je daaruit. Magisch nietwaar?
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de la Gomera, Zaterdag 14 Mei 2005
Nog vóór ik zelf La Tercera had bekeken, kreeg ik vanmorgen een mailtje van María Pilar uit Iquique --mijn de facto correspondente over politieke zaken-- over onverwacht 'groot nieuws'.
De rechterhand van Pinochet, generaal Contreras, hoofd van de 'martelafdeling', waarvan ik op 30 januari het 'theater' beschreef waarmee hij zijn 12-jarige celstraf begon, heeft een gedetailleerd bekentenisdocument gepubliceerd vanuit zijn gevangenis.
Het gaat om bijna 600 vermoorde of verdwenen personen waarvan "niemand iets wist". De zaken tegen Contreras, en binnenkort ook die tegen Pinochet, waren heel specifieke gevallen die door het cordon van zwijgzaamheid waren gelekt. Maar nu legt Contreras details op tafel. Onder andere een keurig tabelletje met welk legeronderdeel welke verdwijningen op zijn conto had. Hij somt de plaatsen op waar de slachtoffers werden gedropt in zijn opdracht.
Wat is er aan de hand?
Hijzelf zegt dat hij de schuld op zich neemt om zijn ondergeschikten te vrijwaren van processen die berusten op halve waarheden. 'Die mensen hebben gehandeld op mijn gezag, en ik neem de verantwoording', zegt hij, 'Alles kan nu in één proces worden afgehandeld'.
De commentaren zijn heel uitlopend, maar iedereen is verrast.
Wil Contreras misschien de held uithangen? Op is dit een teken van de eenzaamheid die de leden van de oude garde bekruipt? Voelen ze zich verlaten door de oude kamaraden? Of wil Contreras een voorbeeld geven aan de andere generaals die binnenkort voor de rechter verschijnen? Een signaal dat de oude militaire broederschap van lealtad, van trouw, niet meer bestaat? Is dàt de tragiek?
De organisaties van familieleden van de verdwenenen zijn sceptisch: Is het allemaal niet een nieuwe mystificatie? Ze wijzen op fouten. Waar komen déze feiten opeens vandaan?
De regering is voorzichtig, en laat het oordeel over de inhoud over aan de rechter. (Dat hoort zo in een democratische staat, voegt ze er aan toe.) Zij hoopt niettemin dat dit document zal beantwoorden aan de verwachtingen van talloze Chilenen naar waarheid omtrent hun verdwenen familieleden.
De rol van Pinochet wordt óók nog eens genoemd. Volgens Contreras gaf hij persoonlijk de opdracht om diens ex-collega's Prats en Letelier te vermoorden in respectievelijk Buenos Aires en Washington --op instignatie van de CIA-- omdat zij bezig zouden zijn een Chileense regering in ballingschap te vormen.
Zo zet Chili weer een stap in de bevrijding van zichzelf, en in het herkrijgen van zelfrespect als staat. Dapper Chili!
[http://www.terra.cl/noticias/noticias.cfm?id_reg=494734&id_cat=302]
[http://www.emol.com/noticias/documentos/pdfs/informe_manuel_contreras.pdf] 4.6Mb
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de la Gomera, Zondag 15 Mei 2005
De presidentsverkiezingen in Chili zijn nog in de vóórfase. Bachelet en Alvear zijn de (vrouwelijke) candidaten van de (centrum-linkse) regeringscoalitie. Lavín is van de oppositie. Hij is héél intelligent, wat 'glibberig', en van Opus Dei.
Bachelet, de meest linkse, heeft een populariteit van 60%, Alvear van 30%, en Lavín van 15%.
Deze week nam Lavín openlijk afstand van Pinochet waarvoor hij in 1988 campagne voerde hem legaal president te maken in een referendum. Iedereen ziet het als een verkiezingsmanoevre: Krokodillentranen! Zijn eigen partijgenoten schuiven nu zelfs een andere candidaat naar voren.
--"Wie het àl wil hebben . . . " (100 woorden)
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de la Gomera, Maandag 16 Mei 2005
Over dateren gesproken.
Newsweek, gedateerd 9 mei, vertelt een verhaal van misbruik van de Koran bij de 'ondervraging' van muslim gevangenen in de illegale Guantánamo gevangenis. Er breken rellen uit in Afghanistan, Pakistan en Indonesië omdat het "martelen van een muslim één zaak is, maar het martelen van alle muslims in de wereld een andere".
Newsweek, gedateerd 16 mei, herroept het bericht omdat het fouten zou bevatten, maar op hun website staat vandaag, 16 mei(!), in een artikel uit Newsweek gedateerd 23 mei(!), dat het gewraakte artikel grondig met alle topfuncionarissen is doorgesproken.
Intussen waren er rellen en vijftien doden. (100 woorden)
____
http://www.msnbc.msn.com/id/7857407/site/newsweek/, How a Fire Broke Out, The story of a sensitive NEWSWEEK report about alleged abuses at Guantánamo Bay and a surge of deadly unrest in the Islamic world.
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de la Gomera, Dinsdag 17 Mei 2005
Nu er doden zijn gevallen na een 'foutje' bij de berichtgeving zoekt iedereen vingertjewijzend naar de schuldige. Natuurlijk is het door de plee trekken van een Koran een zeer ernstige belediging. Het is een ontheiliging: Wáár, of niet wáár.
Maar gáát het daarom? Is het niet eerder de reeks van welbewezen en toegegeven beledigingen --als vorm van 'verhoor'-- waarin religieuze gevoeligheden werden 'benut', waardoor deze laatste belediging volkomen geloofwaardig is. En wat doen we aan die hele reeks, aan deze psychologische martelcultuur in de naam van De Vrije Wereld?
Een ander vingertje wijst naar 'anonieme bronnen' als the root of all evil, want dat is het instrument van een totalitaire pers, niet van een vrije.
--"Hoezo? Is het klimaat in de VS dan niet totalitair?"
Donald Rumsfeld vindt dat de rellen, en de doden, niet de fout van Newsweek zijn, ongeacht de waarheid van het verhaal. Zijn 'bewijs' is interessant. Hij stelt een retorische vraag:
--"Als Al Jazeera een uiterst beledigend verhaal over de Paus of de Maagd Maria zou brengen --of verzinnen-- en in Rome zouden relletjes uitbreken, en doden vallen, zouden wij dan Al Jazeera de schuld geven".
Het stilzwijgende antwoord daarop luidt natuurlijk 'Nee'.
Maar dat is wèl vanuit een seculaire Europese gedachtengang bekeken, waaraan zowel Bush als Benedictus een einde willen maken. Daarvan maakt Rumsfeld stiekemtjes gebruik.
Als hier, of zeker in de VS, over een paar jaar --en daar ziet het naar uit-- de meest enge christelijke 'waarden' weer hoogtij vieren, als de "strikte", "strenge" en "universele" kerken weer aan de macht zijn, als de christenen weer net zo hypergevoelig zijn als fundamentalistische islamieten nu, tja, dan zou onze Ronald er niet zo genadig van af komen.
Nee, de eerlijkste van alle wijzende vingertjes vond ik:
--"De grootste 'ontheiliging' dat is er onschuldigen worden gedood". (300 woorden)
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de la Gomera, Woensdag 18 Mei 2005
Op spaanse websites circuleert de laatste tijd een parabel, die als een metafyische gedachte tot nadenken stemt als je voor levensmoeilijkheden staat. Ik ken de herkomst niet, mijn oudste variant komt uit Bolivië, maar wellicht is die veel ouder, en stamt die uit een ander taalgebied.
Dit in mijn na-vertelling:

San Sebastián de la Gomera, Donderdag 19 Mei 2005
Voor de meesten is global warming een ver-van-mijn-bed-show. Wij zitten nog in de fase van ontkenning. Als een groot probleem op ons afkomt, is 'ontkenning' een van de vormen waarmee we dat tegemoet treden. Ontkenning is ook een van de eerste fasen van het rouwproces.
De confrontatie met de realiteit verloopt --wegens die ontkenning-- nogal stroef, maar geleidelijk dringen toch signalen door. De eis dat er praktische oplossingen moeten komen is er zo een, of het aandragen van een 'simpel rekensommetje'.
Zo is het duidelijk dat het koninkrijkje Tuvalu (10.000 inwoners, negen eilandjes in de Zuidzee) volledig zal verdwijnen, en de regering heeft een paar jaar geleden al aan Australië en Nieuw-Zeeland gevraagd om het volk en bloc op te nemen.
Conservatieve modellen laten zien dat tussen nu en 2080 zo'n 200 miljoen mensen hun land verliezen, maar 'niemand' wil er aan wegens de heersende 'ontkenningscultuur'.
Nu hebben twee vrouwen [Sujatha Byravan, president van de Council for Responsible Genetics, en Sudhir Chella Rajan, hoofd van het Global Politics van het Tellus Institute] een politiek uitdagend rekensommetje in de publiciteit gebracht. [NYT 9 mei 2005]. Ze hebben een lijstje gemaakt van de grootste producenten van de "broeikasgassen". Bovenaan staan de VS met 21%. Die moet 'dus' 21% van de klimaatvluchtelingen opnemen. China en India krijgen ook hun evenredige portie toegewezen. Enzovoorts.
Dat soort lijstjes geven een gevoel van realiteit.
En dat gaat nog maar over de zekere toekomst, want de gestadige klimaatverandering kan een flip-flop effect teweegbrengen zoals William H. Calvin, het in een artikel "The great climate flip-flop" uiteenzet. Uit de de studie van de diepste ijslagen van Groenland over de laatste 250.000 jaar blijkt niet alleen dat wij (on)regelmatig ijstijden beleven --dat wisten we al-- maar dat de omslag veel sneller gaat dan iedereen dacht: drie tot twaalf jaar staat daarvoor. Global warming kan de trekker overhalen.
Het kan dus zijn dat vóór 2080, het jaar van Byravan en Rajan, de gletschers al Amsterdam en New York hebben bereikt!
Niet alleen is Calvin een serieuze wetenschapper --ook al kan hij boeiend schrijven-- het Pentagon neemt het óók serieus en heeft een grondige studie gemaakt: "An Abrupt Climate Change Scenario and Its Implications for United States National Security", met als subtitel is "Thinking the Unthinkable"
Maar verder kun je rustig in 'de ontkenning' blijven. Het Pentagon geeft nog geen uitdagend 'simpel rekensommetje' gemaakt.
______________________
http://www.ems.org/climate/pentagon_climatechange.pdf
http://williamcalvin.com/1990s/1998AtlanticClimate.htm
http://www4.nationalacademies.org/news.nsf/isbn/0309074347?OpenDocument
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de la Gomera, Vrijdag 20 Mei 2005
Met verbazing kijkt een nieuw generatie godsdienst-onderzoekers naar de oude enquêtes:
--"Ha ha, moet je kijken, er is nog nooit gevraagd naar de tijd die de gelovige aan zijn geloof besteedt, of hoeveel centjes hij offert!"
Niet vreemd! De oude onderzoekers waren psychologen en sociologen, maar nu zijn het economen. Zij gaan er van uit dat de gelovige rationele beslissingen neemt in zijn eigen belang nú: Niet voor het hiernamaals.
Dat geeft een nieuwe kijk op de 'commodity' religie; het 'produkt' religie. Net als zeeppoeder of aandelen kun je er 'business' van maken. Succeskerken moeten streng zijn, is de conclusie.
Laurence Iannaccone is de succes-auteur-onderzoeker. Hij is econoom en schrijft studies als "Why Jehovah's Witnesses Grow So Rapidly" en "Toward an Economic Theory of Fundamentalism".
Management-goeroe Peter Drucker had al eerder zijn bekende vraag: "What business are you in?" voor de religies ingevuld. Dat opende de de deur voor investeerders en mega-kerken.
Maar niet alleen mega-kerken zijn het gevolg van dat soort studies. Benedictus XV, toen hij nog Ratzinger heette, vertelde aan een Duitse journalist dat de toekomst van de Katholieke Kerk lag in kleine kerken met zeer toegewijde leden, en uitsluiting van meelopers: "Meer zoals het mosterdzaadje", zei hij.
Dat is precies wat Drucker en Iannaccone zeggen.
Met verbazing zal ik kijken naar Het Nieuwe Rome à la Drucker & Iannaccone.
____________
Iannaccone, "Why Strict Churches are Strong" en zijn andere artikelen staan op:
http://gunston.doit.gmu.edu/liannacc/ERel/S2-Archives/S21_Publications.htm
Shulevitz, "The Power of the Mustard Seed", http://slate.msn.com/id/2118313/
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de la Gomera, Zaterdag 21 Mei 2005
Ik ben helemaal in de inpak- en vertreksfeer, al heb ik nog niets anders gedaan dan 'mentale oefeningen'. Morgen ontmoet ik Ignacio voor de laatste uurtjes samen.
Mijn boot gaat om 1800. Dan begint de reis ècht, de 'romantische' reis waar ik 10 en 11 mei over schreef. Eerst zat de romantiek in de spanning van het onzekere: Op het vliegveld van Barcelona staan "zonder idee" van hoe verder.
Nu is het de romantiek van de ontmoetingen: Xavi in Barcelona, ochtendkoffie met Erik en lunchen met Marguerite in Parijs, Julie en Michel in Kortrijk, en Ghislaine in Brussel als slotaccoord. (100 woorden)
terug eerste dagboekregel

San Sebastián de la Gomera, Zondag 22 Mei 2005
Het inpakken 'sec' van mijn koffertje is een bezigheid van niets. Dat is routine. Dat is de chinese puzzle waarmee ik vertrouwd ben. Ik pak het soms wel twéé of drie keer in en uit in het laatste uurtje. Dat is vlug gebeurd.
Het èchte werk zit in het opruimen, en in het "beslissingen nemen".
Ajj! Al die 'unfinished business'!! Een werktafel vol met vodjes die een vaste plek moeten krijgen; een hoofd vol onaffe ideeën. Als ik straks de deur achter mij dichttrek, is het leven weer eenvoudig en overzichtelijk.
Daar kijk ik naar uit. Aan de slag, verdomme!!! (100 woorden)
terug eerste dagboekregel

Tenerife, Reina Sofia, Maandag 23 Mei 2005, eerste reisdag
0650 GMT. Ziezo, ik zit. Ik was een van de eerste de instapten, dus het zal nog wel even duren vóór ik mij tafeltje op moet klappen en we gaan vertrekkken.
Om kwart voor vijf werd ik gewekt. Geen probleem, want het is mijn normale tijd. Elke, de partner van Ernstl, bracht mij naar het vliegveld.
Ik was ook een van de eersten die incheckten zodat ik alle tijd had om The Economist, die ik had gekocht, door de bladeren met het hoofdartikel over Italië: The sick man of Europe.
Die uitdrukking komt van Tsaar Nicolaas I waarmee hij het toenmalige Ottomaanse rijk beschreef. Deze 'titel' is vervolgens op verschillende Europese landen toegepast. Dat was het enige interessante aan het artikel. Wellicht ook van het hele nummer zo te zien. Verder heb ik El País. Daarmee haal ik het wel tot Barcelona. (Drie uur vliegen.)
Ergens boven Spanje, 0930 MET
We vertrokken precies op tijd, 0710 GMT, dus we vliegen nu 1u 20m. Bijna op de helft dus. El País is ook niet om over te schrijven, maar ik heb toch wat artikeltjes gelezen om bij te blijven.
In The Economist had nog een interessant artikeltje over de 'andere' arbeids- en vrije-tijdscultuur in de VS en Europa. Het is duidelijk dat de Europeanen minder uren werken op het jaar, met meer vakantiedagen en minder uren per week. De Europeanen stellen vrije tijd veel meer op prijs en maken er ook meer van. Er zijn verschillende verklaringen daarvoor, maar geenéén geeft uitsluitsel. Het rapport waar dit alles in staat noteer ik hier voor later: "Work and leisure in the US and Europe", [papers.nber.org/w11778.pdf]
Volgens de liberale gedachtengang moet de arbeid op geen enkele manier door vakbond of overheid worden geregeld. Werkers moeten vrij zijn zoveel van hun arbeid te verkopen als ze zin hebben, en ondernemers moeten vrij zijn zoveel te kopen als winstgevend is. Toch wijzen de auteurs, Alesina, Glaeser en Sacerdote op het 'winstgevende' van reguleringen die de rusttijden en de vrije dagen (weekend bijvoorbeeld) regelen. Het zou leiden tot hogere welvaart. Ik kan --hier in The Economist-- de redenering niet precies volgen, maar het is gebaseerd op een observatie dat vrije tijd het best gezamelijk kan worden genoten.
Een van de oudste observaties daaromtrent zijn de --mislukte-- nexperimenten van Josef Stalin, die in het arbeidersparadijs al in 1929 een "werkweek" introduceerde met iedere vijfde dag vrij, máár telkens slechts 20% van de arbeiders.
Op die manier hadden vrienden en familie zelden dezelfde dag vrij, en dat leidde tot afwijzing en mislukking hoewel de arbeiders individueel méér vrije tijd hadden. Latere observaties en experimenten bevestigden dat: Vrije tijd wordt waardevoller als je het met vrienden en familie kunt genieten. Daar zouden "eventuele regulaties" op moeten zijn gericht.
Dat loopt aardig parallel met wat ik in een heel ander kanaal bijlees, en waarover ik afgelopen Vrijdag schreef. Het "produkt religie", gezien door de bril van rationele economen, eist ook een gezamelijk beleven. Of, om precieser te zijn, religie is een "commodity" dat ter plaatse door gelijkgestemde gelovigen wordt "geproduceerd". De fysieke en ervaren aanwezigheid van anderen is essentiëel.
Dat geeft een interessante kijk op de slogan die in die kringen wel wordt gehoord: De organisatie van de religies moet rationeler worden, en de organisatie van 'rationele bedrijven', mag wat "religieuser".
Misschien komen die "eventuele regulaties" van de arbeid wel van de religies als die aan de macht komen. Heel interessant!
Ik ga maar eerst een dutje doen.
Barcelona, in het huis van Xavi, 1615 MET
We zijn iets te laat geland. Op het laatst raakte ik in gesprek met mijn buurdame Margareta over de jeugdcultuur in het zoeken naar waarheid. Eerst dacht ik met een "gelovige" van doen te hebben, maar al snel bleek dat ze goed uit haar doppen keek, en felle discussies voerde met leeftijdsgenoten over de schijnwaarheden van deze wereld. Ze was een origineole filosofe zonder het te beseffen en ongehinderd door formele opleiding. Boeiende kennismaking met dat stukje jeugdcultuur.
Ik heb intussen Xavi ontmoet. Ik heb mijn kaartje voor de Trenhotel voor vannacht. We hebben uitgebreid geluncht en stuur nu mijn dagboek op het internet.
Barcelona, Estación Sants, dezelfde dag 2030 MET
Over een half uur vertrekt de trein. Ik wacht met spanning af wie mijn "slapies" zullen zijn. Of zal ik de enige zijn in dit compartiment van vier? Hiernaast, links en rechts, zit het vol met vrouwen; kennelijk van één club.
Xavi bracht mij gezellig naar Estación Sants rond zeven uur. Na de lunch had ik bij hem in huis nog een ruime siësta genoten, en daarna kon ik via zijn foon het Internet op om de post te bekijken, en dit dagboek op te laden. Op het station heb ik nog een paar appelen gekocht, en water voor de nacht. Daarmee haal ik Parijs wel.
terug eerste dagboekregel

Parijs, Gare du Nord, Dinsdag 24 Mei, 1500 MET
Na gisteravond volgden de zaken elkaar snel op en enige vermoeidheid sloeg óók toe. Mijn slapie was Frédéric, een franse kunstenaar. operazanger, die in Barcelona woont en werkt, maar vóór alles zeer belezen. Dat bleek snel toen wij in discussie raakte. Het werd laat voor we gingen slapen. Te laat, want ik sliep matig, ondanks de vermoeidheid.
Op Gare d'Austerlitz, vanmorgen, rook ik meteen weer de typische Parijse geur. Onmiskenbaar. Toen snel zes haltes met lijn 5 naar République waar Erik woont: Bijpraten, en bijkomen met een goede douche. Twee "primitieve nachten" moesten worden weggespoeld.
We zetten ook nog wat puntjes op i's in de publikatie van mijn afscheidsrede uit 1994 'met ruime bijlagen'. Erik verzorgt die editie met een stukje ècht drukwerk, en een CD voor de rest. Die uitgave komt eindelijk in zijn allerlaatste fasen. We hadden het over afwerkingsdetails, maar wachten nog op een paar essentiële drukkersgegevens.
Toen snel naar Rue Raymond Losserand waar Marguerite op mij wachtte om de flat te inspecteren (alles OK!) en om met Marguerite bij te praten en te lunchen. Het werd Rue Daguerre, de lekkernijstraat van Parijs
Grote schrik! De SNCF had maar twee van de drie biljetten afgeleverd in haar brievenbus (zie 11 Mei). Die van vandaag, naar Lille en Kortrijk ontbrak. Voortijdig en ongerust vertrok ik naar Gare du Nord om dat te regelen. Dat is gelukt. Ik kon nog een nieuwe reservering krijgen. Die zit nu veilig in mijn binnenzak. Over een uurtje vertrekt de trein.
Kortrijk/ Ledegem, bij Michel en Julie thuis, dezelfde dag 2100 MET
Michel stond op mij te wachten in Kortrijk op het station. Julie heeft een late bezigheid in Brussel. Intussen heb ik met Michel hier thuis, in Ledegem, gegeten. Een èchte instincto rauwkostmaaltijd, maar wèl met een lekker wijntje. Julie had daarvoor iets speciaals klaargezet uit 1990(!). Maar ze had óók de voorwaarde gesteld dat zij er vanavond nog een glaasje van kon proeven. Dat is gelukt. Er zit nog voor ieder een glaasje in om op ons weerzien te klinken.
terug eerste dagboekregel

Kortrijk /Ledegem (België), Woensdag 25 Mei 2005
Het is nog vroeg. In zit op bed, en kijk door het open raam naar de bomen in de tuin die zich beginnen af te tekenen in de prille ochtendschemering.
Ik geniet van de 'groene lucht' en de stilte van dit 'platteland'. Eindelijk! Na 48 uur stads- èn trein- èn vliegveldluchtjes, nu 36 uur knoken zuiveren.
Morgenavond ga ik hartje Brussel van cultuur genieten; en Ghislaine ontmoeten. De stadslucht neem ik in de koop. Gelukkig daarna twintig uur ontgiften in de zeelucht van Cadzand.
Dat is mijn beeld van de komende dagen:
Het wereldbeeld van een luchtvervuilingsvluchteling die 'thuis' komt. (100 woorden)
terug eerste dagboekregel

Kortrijk /Ledegem (België), Donderdag 26 Mei 2005
Op vier April schreef ik weer eens over Arteconomy, en verwees naar het boekje Imaginaire Economie. Ik heb het nu uit. Hèt grote statement is:

Cadzand (Nederland), Vrijdag 27 Mei 2005
Missie geslaagd. Ghislaine ontmoet in Brussel om 1615. Parkwandeling, etentje, concert en nachtelijke rit naar Cadzand. Dat hoeft niet te worden toegelicht.
Deze dertig woorden moeten genoeg zijn voor vandaag.
terug eerste dagboekregel

Cadzand, (Nederland), Zaterdag 28 Mei 2005
Het is vroeg in de morgen, maar de zon straalt al volop. Het wordt misschien wel nèt zo warm als gisteren. Gisteravond kwamen we weer laat terug uit Brussel van het "Concours Reine Elisabeth", de "Koningin Elisabethwedstrijd". [Met autopech thuisgekomen. Gelukkig nog thuisgekomen! Maar het moet vandaag geregeld worden, anders is er vanavond géén laatste concert, en ook geen terugreis naar Eindhoven in het holst van de nacht.]
Ik kijk terug op twee concertavonden --en uit op de laatste. Ghislaine is hier voor de hele serie van zes, iedere avond twee van de twaalf finalisten van die leer- en strijd-concours.
133 jonge violisten uit 57 landen waren uitverkoren om hieraan deel te nemen. Het is de jonge top, allemaal op het punt van dóórbreken naar het wereldpodium. Allemaal hitzige top-violisten in spé. Ze zitten al vanaf Januari bij elkaar, en met master classes, kwart- en halve finales zijn er nu twaalf in deze finaleweek terechtgekomen. Stichtingen en privé-eigenaren hebben hun allermooiste Stradivarussen en andere beroemde topinstrumenten ter beschikking gesteld. Het programma vermeldt het precies: Een Antonio Stradivari uit 1686, een ditto uit 1723, een Chiaffredo Cappa uit 1667, een Giovanni Battista Guadagnini uit 1779, een Nicola Cagliano uit 1782, enzovoorts. Soms met de vermelding welke top-violisten er in het verleden beroemd mee zijn geworden. Het is één-en-al 'top', 'super' en 'beroemd'. Er wordt kei- en keihard gewerkt. De intensieve top-publiciteit laat niet na daar op te wijzen. Deze Stachanov-arbeiders houden de viool-cultuur in stand, zodat er ieder jaar Nachwuchs komt die naar de top van de competitie-pyramide streeft, zodat een breed publiek de muziek-industrie in stand zal houden. Per slot gaat het om de economie, nietwaar? [Ik laat de andere 'vertellingen' over deze en dergelijke gebeurtenissen aan de fantasie van de lezer over.]
Vanavond is de uitslag. Het wordt spannend, maar ook láát. De laatste jury-beraadslagingen beginnen pas na afloop; en dat is tegen middernacht. [Die auto moet dus ècht worden 'geregeld' vandaag!]
Ghislaine en ik gaat vandaag een lekkere strandwandeling maken om de Brusselse luchtjes uit het lijf te laten waaien, en om energie te hebben voor de laatste ronde, want wij zijn deel van het Stachanov-systeem
En, oh ja, de muziek is prachtig.
terug eerste dagboekregel

Eindhoven (Nederland), Zondag 29 Mei 2005, Op het perron 0845
Ik zit op het station en wacht op de trein van 0908 naar Utrecht. Opeens ben ik in een andere rol: 'Opa op weg naar de kinderen en kleinkinderen'. Net zoiets als toen ik Ghislaine Donderdag ontmoette: Die plotselinge rolverandering waaraan ik dertig woorden wijdde. Opeens "samen".
Maar nu reis ik weer alleen. Rondom mij hoor ik NLs babbelen. Iedere keer denk ik: 'wat vreemd', maar een seconde later dringt de 'logica' tot mij door. Dit leven lijkt een draaimolen. Ik zoef voorbij, en zie omstaanders. Ik zie bekende patronen. Ik zet ze kunstmatig stil gedurende een fractie van een seconde. Ik concentreer mij. De seconden worden minuten. De draaimolen dendert door, maar ik sta stil. Ik zit stil op deze bank op het perron en wacht op de trein van 0908.
Ik kijk om naar gisteren. De strandwandeling in Cadzand. Het regelen van de ruilauto. Eten op de Beenhouwerstraat in Brussel. De laatste twee finalisten. We wachtten de uitslag niet af, en hoorden die toen we Eindhoven binnenreden. Precies om 0200.
Van de zes laureaten zijn er twee van de laatste avond. Wat zal dat in het leven van deze jonge mensen betekenen? Hoe zullen zij zich die avond herinneren?
In de trein, 0945
Ik kijk naar buiten. We zijn er bijna. Dit is Utrecht. Dit is NL. Ik herhaal het tegen metzelf: 'Utrecht', 'NL'. Een gevoel van eindeloze tijdloosheid overvalt mij. Ik ben opeens niet meer de buitenstaander zoals in Iquique. Of valt het daar niet zo op? Is het 'eigenlijk' hetzelfde? Buitenstaander en erbij horen tegelijkertijd?
Straks, als ik de kinderen zie, zal het over zijn.
terug eerste dagboekregel

Utrecht (Nederland), Maandag 30 Mei 2005. Nog in bed, 0545
Ik voel mij goed uitgeslapen. Eindelijk. Gisteren overdag had ik een korte, maar krachtige siësta die mij goed op mijn poten zette. Voor de rest was het re-uniëren met de familie. Er was een straatfeest voor de kinderen in Oudwijk, de buurt van Utrecht waar ze wonen. Het was prachtig weer.
Dadelijk ga ik een lange wandeling maken met Lizette. Zij wordt binnenkort 10. Zij is de grootste wandelliefhebster van het hele stel. Amelisweerd staat op het programma. Ze moet om half negen op school zijn. Uiterlijk half zeven vertrekken.
PS Mijn "toernee" duurt nog drie dagen. Ik tel af. (100 woorden)
terug eerste dagboekregel

Eindhoven (Nederland), Dinsdag 31 Mei 2005
Gistermorgen, in Utrecht, na de wandeling naar Amelisweerd en het Pannekoekenhuisje, toen ik Lizette op tijd bij de school had afgeleverd, had ik nog een paar uurtjes met mijn dochter alleen. Toch weer anders dan middenin de straatfeest- en reunie-drukte.
Daarna terug naar Eindhoven voor onze laatste middag. Lunchen in de stad, gezellig sjoppen en andere leuke samen-bezigheden.
We kochten nog wat boeken; ik o.a. de vertaling van Barber van de Pol van Miguel de Cervantes Saavedra, De vernuftige edelman Don Quichot van La Mancha.
Al een tijd geleden, wegens het Cervantes jaar, was deze vertaling zelfs in Babelia genoemd als een waarin het 'pikareske' van de taal-van-toen het beste tot uiting kwam in aktuele taal. Zo'n vertaling is zelfs voor de huidige Spanjaarden niet weggelegd, was het commentaar.
Op aanraden van de verkoper nam ik er meteen 'de' "funkelnagelneue" biografie erbij. Donald McCroy. CERVANTES, De schepper van Don Quichot, Biografie. (No ordinary man, The Live and Times of Miguel de Cervantes)
De 'zeer bijzondere' verhalen van Cervantes, waar ik ook naar zocht in een NLse vertaling, liet ik toen maar schieten. Per slot staat de nieuwe Potter ook op het programma deze zomer.
Ghislaine gaf mij tot slot nog een dichtbundeltje van Gerrit Komrij. Wellicht om de titel "Spaans Benauwd", want ze was verdrietig om mijn vertrek. Maar dat zei ze niet. Ze zei dat Komrij de dingen altijd zo mooi kon zeggen.
En nu is het half zeven in de morgen. Ghislaine is al weg. Ze had een dagklus in Utrecht, en met de files en zo . . .
Ik wil de trein van 0709 halen naar Brussel. Ik heb geen tijd meer om dit dagboek uit te werken en op de laden. (En ook geen rust in mijn lijf, want ik kan 'strikt genomen' wel een trein later weg.)
Ik denk dat ik nog even een mailtje stuur naar de preferente lezers voor wat geduld. Straks in Parijs --of zeker in Cessenon morgen-- zal het er wel van komen.
Roosendaal Station, 0830
Voorspoeding gereisd totnutoe. Ik kan om 0903 verder naar Brussel. Opeens heb ik last van mijn rechterknie. Ik kan 'reeds' mijn koffer slecht tillen en de trap op sleuren. Op dat soort grappen zit ik niet te wachten. How come? Luchtvervuiling? Vermoeidheid?
Gelukkig ben ik al op weg naar de warmte. Intussen masseer /knuffel ik mijn knie en smeek dat hij mij niet in de steek laat.
____
PS Ik ben intussen in Parijs. Morgen verder naar Cessenon sur Orb!
terug eerste dagboekregel

Einde Mijn Dagboek Mei 2005