Upington, Zuid-Afrika, B+B Die Bult, Zondag 1 Maart 2009
Wat waren dat voor corruptieschandalen waar Jacob Zuma, de presidentskandidaat bij betrokken zou zijn? Goede vraag! Het stond 'toen' allemaal in de krant, en sindsdien is het incrowd-wetenschap geworden. Ik reconstrueer.
Het begon met grote wapenaankopen in 1999; gevechtsvliegtuigen en oorlogschepen. De huidige voorzitter van Cope, Mosiuoa Lekota, was toen minister van verdediging in het kabinet van Mbeki. Hij rafelde dezer dagen nog eens uiteen waarom het toen ging. Hij is daarin niet tegengesproken, dus ik denk dat het 'waarheid' is. De primaire contracten, zo zei hij, werden gesloten met een commissie van vijf leden van het kabinet te weten president Mbeki, hijzelf, de minister van financiën Trevor Manuel, Alec Erwin en Jeff Radebe. De laatste twee hebben geen regeringsfunctie meer wegens ouderdom.
Lekota verklaarde dat van die primaire transactie geen geld in de ANC-kas of in privé-zakken terecht is gekomen. Dat is niet tegengesproken. Lekota verwees naar de zgn 'secundaire contracten' die daarna zijn gesloten, waarmee het ZA-se en buitenlandse bedrijfsleven aan de gang ging, en waarbij de toenmalige vice-president Jacob Zuma de centrale figuur was. Dáár is geld in privé zakken verdwenen, en in de ANC-kas terecht gekomen. Daar bestaan duidelijke vonnissen over, maar volgens anderen waren het slechts de randfiguren. Daar liggen ook de 18 onafgehandelde aanklachten tegen Jacob Zuma.
Toen geruchten ontstonden, heeft Mbeki zich van zijn vice-president ontdaan. Dat zat ANC [cq de Zuma-groep] niet lekker, en dat leidde ertoe dat Mbeki als president van het ANC werd vervangen door Zuma. Enige tijd later werd Mbeki 'teruggeroepen' en werd de 'tussenpaus' Montlanthe aangesteld. Dat laatste was in September 2008.
Het corruptieonderzoek werd belemmerd omdat het parlement [lees ANC] enkele grondwetswijzigingen doorduwde waardoor de speciale eenheid voor corruptie onderzoek, de Skerpioene, bij de gewone politie werd ondergebracht [lees: opgeheven, monddood]. Ook de omstreden schorsing van het hoofd van het openbaar ministerie Vusi Pikoli [14 feb] hoort daarbij, evenals het drievoudige actieplan [10feb] om Zuma van de rechter weg te houden.
Hoe liggen de publieke opinies? Ipsos/Markinor onderzocht dat einde 2008.
--"Is Zuma onschuldig op die corruptieklachten?" (1) en
--"Zijn die corruptiebeweringen een politiek complot tegen Zuma?"(2).
Dat laatste is namelijk het standpunt van Zuma cum suis.
Beide antwoorden lijken op elkaar. Van alle kiesgerechtigden vindt slechts 33 resp 34% dat Zuma onschuldig is en dat het om een 'politiek complot' gaat.
Interessant is de uitsplitsing van de antwoorden naar bevolkingsgroepen. De ANC-kiezers en zwarte ZA-ers liggen op (slechts!) 41 resp 42%, maar de blanke, de kleurlingen en de Indiërs brengen dat terug tot die 33/34. Daar zijn er gemiddeld één op tien die geloven in Zuma's onschuld, en in een 'politiek complot'. [6-17%]
Interessant in dat onderzoek is ook de populariteit van Mbeki tegenover Zuma in de tijd dat Mbeki werd 'teruggeroepen'. Het ANC-argument was toen dat hij het vertrouwen van de bevolking had verloren, maar de cijfers van oktober zeggen dat 55% van de kiezers vertrouwen had in Mbeki tegenover 48% in Zuma. Zelfs de bloedeigen ANC-kiezers hadden toen voor 61 resp 60% vertrouwen in beide heren.
Tot zover de "facts and feelings" over de corruptiebeweringen tegen Zuma.
terug eerste dagboekregel

Upington, Zuid-Afrika, B+B Die Bult, Maandag 2 Maart 2009
Het stereotiepe beeld van Afrika is dat het een onontwikkeld continent is dat alleen maar armoede en menselijk leed oplevert. Waar 'niets' gebeurt en waar 'nog nooit iets' is gebeurd. Hoewel er wetenschappelijke feiten zijn over het tegendeel, domineert dit stereotype in en buiten Afrika. Het is een rem op alle ontwikkeling en maakt dat tegenslag meteen tot ontmoediging leidt. Zie je wel ...
Een belangrijke oorzaak daarvan is dat wij 'Afrika' --maar ook 'Zuid Amerika'-- kennen uit de "overwinnaarsverhalen", i.c. van de kolonisten. Die hadden helemaal geen behoefte aan positieve verhalen over de cultuur die ze aantroffen, beroofden en vernietigden. Ook niet over de voorgaande culturen van die streken.
In Zuid-Amerika is na de eerste bevrijdingsbewegingen --Simon Bolivar, 200 jaar geleden-- langzaam een zelfbewustheid ontstaan, en de wereld twijfelt niet meer aan een hoog-cultureel verleden van dat continent. Niet zo in Afrika.
Natuurlijk weten we van de Pharao's en de piramiden van Egypte, maar daar houdt het op. De 'welvarende koninkrijken' waar nu Zimbabwe ligt --historisch juist!-- worden weggehoond. Zo aanvankelijk ook met de documenten die ruim tien jaar geleden nabij Timboektoe werden gevonden. Timboektoe op zichzelf al, was voor westerlingen het stereotype geworden van nietigheid, vèrwèg-heid en betekenisloosheid.
Toch was daar voor en in de tijd van 'onze' Middeleeuwen een rijke cultuur. Het was een magische plek aan de rand van de Sahara met 'straten van goud'. In de 14de eeuw bereikt die cultuur zijn hoogtepunt maar wordt in de 16de eeuw door Marokko platgewalst. Dat waren de 'barbaren' van toen.
Het centrum van dat Mali-koninkrijk was de toenmalige Sankore-universiteit van Timboektoe. De geleerden vluchtten alle kanten uit, of werden vermoord, maar zij hadden tijdig de boeken onder het woestijnzand verborgen. Die boekenschat is ruim tien jaar geleden ontdekt. Ex-president Thabor Mbeki was een van de eersten die besefte dat voorkomen moest worden dat deze boekenschat in de handelskanalen van antiquairs en musea terecht zou worden versnipperd. Hij overtuigde sceptici, en bracht miljoenen bijeen om ter plaatse een studie-centrum en modern geoutilleerd bibliotheekgebouw te stichten.
Die bibliotheek, het Ahmed Baba centrum in Timboektoe is de vorige maand geopend door de Mbeki's opvolger, de 'tussenpaus' Montlanthe. [Mbeki staat wel op de foto's].
Het gaat om duizenden boeken in het Arabisch. Er zijn intussen twee projecten op gang, één om wetenschappelijke boeken te vertalen, en een ander voor de boeken van historisch belang. Veertig boeken over sterrenkunde worden nu bestudeerd door Dr Thebe Medupe van de Universiteit van Kaapstad samen met twee geleerden uit Mali.
Mbeki had een verziende blik, maar zijn initiatief werd hem toentertijd binnen het ANC niet in dank afgenomen. Met name niet door de anti-intellectualistische stroming van het ANC waarbinnen Jacob Zuma en de jeugdleider Julius Malema hun 'carrière' bouwen. De eer die Mbeki toekomt wordt in het artikel in Rapport fijntjes geprofileerd: "Mbeki het als staatshoof talle vernietigende besluite geneem, maar vir sy versiendheid oor Mali sal hy nog lank gehuldig word".
____________________________________
Jean Meiring, Loop in geleerdes se spore na Timboektoe. Rapport, 1 Maart 2009.
Toespraak van Kgalema Motlanthe bij de opening van het Ahmed Baba Institute, Timbuktu, Mali, 24 January 2009 http://www.info.gov.za/speeches/2009/09012610451002.htm
terug eerste dagboekregel

Upington, Zuid-Afrika, B+B Die Bult, Dinsdag 3 Maart 2009
Behalve rapportages uit de hitte van de strijd, over de allerlaatste 'pittige woorden' van deze-of-gene politicus, of 'denigrerende woorden' van zijn tegenstander, zijn er ook rustig-strategische beschouwingen over de rol van deze verkiezing in de reeks van verkiezingen van lang voor de Apartheid, en het einde daarvan. Daarbij wordt aan de ene kant onderscheiden de 'bevestigings-verkiezingen', waarbij de dominante partij, met wat correcties, aan de macht blijft. Aan de andere kant van het spectrum is er de 'waterscheidings-verkiezing' waarbij de dominante partij 'huistoe' wordt gestuurd. Dat is hier gebeurd in 1924 en 1948.
Ergens middenin dat spectrum bevindt zich de 'richtinggevende-verkiezing'. De dominante partij wint weliswaar op punten, maar de morele en ideologische machtsbasis ontbreekt, of is verwaterd. Een reden daarvoor is dat de machtige partij, in het zicht van de verkiezing, desperate coalities met minderheden heeft aangegaan, maar de ideologische handtekening van de minderheden verdwijnt na de overwinning. Evenals die van de partij zelf.
Dat laatste zou nu het geval zijn. Door de etnische verdeeldheid hadden de partijen in ZA méér een etnische achtergrond dan een politiek-ideologische. De "anti-Apartheid"-binding bleek niet opgewassen tegen de etnische. Het ANC werd meer en meer een partij voor de 'swartes'. Blanke en bruine 'comrades of the struggle' voelden er zich geleidelijk minder thuis, en bleven soms toch. Anderen zochten een plek bij --of gaven hun stem aan-- diverse minderheid-opposities.
Dat is nu anders. In het ANC heeft een scheuring plaatsgevonden, maar zijn ideologische machtsbasis is er niet duidelijker op geworden. Bovendien worstelt de partij tegen interne corruptie. Zonder zichtbaar succes, het lijkt of ze 'corruptie' verheerlijken. Dát is hun belangrijkste 'gezicht' geworden. Máár ... ze hebben nog een twee-derde meerderheid met 69% van de stemmen in 2004.
Door de keuze van bisschop Mvume Dandala, de voorzitter van de Zuid-Afrikaanse Raad van Kerken [zie 25feb] als de voorzitter van Cope, heeft deze zich nog afscheidende partij duidelijk gekozen voor hoge 'moral values'. Dat maakt het tot een hoopvol alternatief.
Maar Cope is nog te zwak en te ongeorganiseerd om tegen het ANC een vuist te maken in de verkiezingsstrijd. In caricaturen worden ze afgebeeld als een gammel Volkswagentje, terwijl Zuma breed lachend in een dikke limousine rijdt.
Zelfs als het ANC 62% [hoogste schatting] zou halen, zou ze vleugellam zijn met een onduidelijke of perfide ideologie. Op een 'waterscheidings-verkiezing' moeten we óók niet rekenen, want de minimum schattingen gaat niet beneden 52%. Maar in beide gevallen zal het landschap totaal veranderd zijn.
Dat is het kenmerk van een 'richtinggevende verkiezing'.
Voor een waterscheidings-verkiezing moeten we wachten tot 2014. Die van 1924 en 1948 werden ook voorafgegaan door 'richtinggevende verkiezingen'.
Dat is 'mijn doorsnee' van de rustig-strategische beschouwingen die als eenzame korreltjes verschijnen tussen de hitsige berichten over de hitte van de strijd.
___________________________________
Herman Giliomee, historicus, Verkiesing soos dié kom net 'n paar keer elke HONDERD JAAR, Rapport Sondags, 1 maart 2009
Max du Preez, ANC loop NP se pad, heilige koeie bly in die slag, Rapport Nuus, 1 maart 2009
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Woensdag 4 Maart 2009
Ik ben in Kuruman omdat ik een half jaar geleden dacht hier een missiestatie van begin 19e eeuw aan te treffen. Nog vóór de bijbel in het Afrikaans werd vertaald, vertaalde de plaatselijke missionaris die al in het Tswana, de negertaal van deze streek.
Zo romantisch-simpel waren mijn motieven.
Gisteren maakte ik de resterende 260km met het adres Jan en Annerie Louw op zak; vrienden van Johan en Annalise Nieuwoudt van B+B Die Bult.
Ik werd verwelkomd met een forse donder- en stortbui. Duidelijk! Ik ben in de Green Kalahari. Het regent hier wel eens; vandaar dat 'Green'. (100 woorden)
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Donderdag 5 Maart 2009
In de rustig-strategische beschouwing van eergisteren schreef ik dat een [opper]machtige partij in het zicht van het verlies van zijn [opper]macht 'desperate coalities met minderheden' aangaat om zijn machtsbasis te behouden. Ook als dat lukt, wordt die machtsbasis tòch verzwakt omdat de 'ideologische handtekening' zijn kleur verliest. Dat betekent dat de 'waterscheidings-verkiezing', waarbij de machtige partij 'huistoe' wordt gestuurd gewoon een slag later komt. De schrijvers van de beide artikelen die ik Dinsdag aanhaalde --Giliomee en du Preez-- verwezen daarvoor naar voorbeelden uit 1924 en 1948.
Maar er is ook een andere uitweg. Die is niet zo 'rustig' en het meest nabije voorbeeld is het buurland Zimbabwe. De Zanu-PF, de partij van Mugabe, was vroeger weliswaar [opper]machtig, maar niet kwaadaardig. [Vergelijk: De 'neerbuigende vriendelijkheid' van de machtige]. In het zicht van de afnemende [opper]macht ging Zanu-PF ook 'nogal vreemde' coalities aan, maar toen de meerderheid minimaal werd, werd de machtsbasis met intimidatie en chantage onderhouden. En met corruptie, verkiezingbedrog, en ander machtsmisbruik. Maar nu weten ze zelfs een formeel verkiezingsverlies te ontkennen. Met chantage.
Hierbij speelt bovendien een typisch Afrikaans verschijnsel, dat van de 'etnische consensus'. Geleidelijk-aan is het ANC de partij van de Zoeloes geworden. Profiterende Zoeloes die géén comrades of the struggle waren, zijn toegetreden, en 'erkende' comrades worden afgestoten om diverse reden. De uitstoot van Thabor Mbeki is weliswaar aan de oppervlakte afgedekt met politieke argumenten, te weinig kontakt met de basis, slechte uitvoering van veiligheidsbeleid en teveel 'racist'. Maar Mbeki is Xhosa, geen Zoeloe. Maar de vertoning op het congres in Polokwane [vroeger Pietersburg] waar Zuma tot president van het ANC werd gekozen --ipv Mbeki-- had duidelijke trekken van 'etnische consensus'. Kort daarna werd --met politieke argumenten-- Mbeki door het ANC 'teruggeroepen'.
Die 'etnische consensus' maakt dat de verkleurde ideologische handtekening [comrades of the struggle] van minder belang is. De belangrijkste verkiezingsslogan van het ANC is dan ook "SAMEN". Samen zijn we sterker, samen kunnen we alles. Maar er wordt niet uitgesproken waar dat 'samen' precies op slaat. Op 'Zoeloe' slaand is het heel werkzaam. Precies zoals in de tijd van de Apartheid de Nationale Partij het over blanken had als ze 'samen' zeiden.
De 'rustige' scenario's van 1924 en 1948 toen de machtige partij 'huistoe' werd gestuurd zijn misschien niet het model van de komende verkiezingen, en de tijd daarna. Heel concreet kan dat het Zanu-PF scenario zijn van het buurland Zimbabwe. Dat is de concrete angst. Ook al zouden de komende verkiezingen een succes voor de oppositie-partijen worden, en het ANC zou worden 'gepluimd' tot ver beneden 60%.
Het gerammel met de kettingen is al begonnen. Opruiende en agressieve taal zoals die van de kwaadaardige Hofnar Julius Maleba [zie 24feb] is al begonnen. "Ons sal doodmaak vir Zuma" en "As Zuma korrup is, dan wil ons hom hê met al sy korrupsie". Dat is etnische consensus.
Zo vertaalt de Hofnar de officiële ANC-slogan: "Samen zijn we sterk".
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Vrijdag 6 Maart 2009
Deze week kwam onverwacht een overzichtelijk geval van corruptie en vriendjespolitiek in de pers. Heel geschikt voor een 'case study'. Volksblad/Die Burger, en The Star [kwaliteitsblad uit Johannesburg] zaten er met voorpagina-aandacht en redactionele artikelen metéén bovenop. Het gaat om Shabir Shaik, financieel adviseur van Jacob Zuma toen deze vice-president van Zuid-Afrika èn van het ANC was. Shaik is in 2005 veroordeeld tot 15 jaar gevangenis voor twee corruptiegevallen en een fraudegeval. Zijn corruptieve verhouding met Zuma was deel van de bewijsvoering, maar Zuma's aandeel hoort bij de 'achttien aanklachten' die nog steeds 'buiten de rechtbank' worden gehouden. Shaik is nu twee jaar en vier maanden in de gevangenis, maar heeft het grootste gedeelte van de tijd doorgebracht in hospitalen en privé-klinieken wegens diverse klachten. Hij claimde 'vrijlating op erewoord of borgtocht' wegens ziekte. Maar hij lijkt een simulant.
Diverse commissies van top-artsen en rechtbanken hebben zich daar al mee bemoeid want 'medical parole' kan alleen worden toegekend in de laatste fase van een 'terminal disease or condition'. Die hebben enige tijd geleden officieel aan het parlement geadviseerd dat Shaik daarvoor niet in aanmerking komt. 'Simulatie' dus.
Zuma laat een paar dagen geleden in een interview met The Weekender weten dat hij zich in verbinding heeft gesteld met gevangenisautoriteiten en -artsen, en die hadden hem gezegd dat zijn vriend en vroegere adviseur Shaik 'heel ziek' was. Als hij nu president zou zijn, zou hij beslist een 'presidentiële kwijtschelding' overwegen.
En wat gebeurt? Twee dagen later verschijnt Shaik voor de Correctional Supervision and Parole Board in Durban, en hij krijgt 'medical parole'!!
Dat stinkt aan alle kanten, vooral omdat de familie en de Parole Board in Durban zich in alle bochten hebben gewrongen om deze uitspraak 'stil' te houden. Rechter Siraj Desai, voorzitter van de Parole Review Board en met de macht een definitief "ja of nee" te zeggen tegen die Durban-uitspraak liet aan The Star weten dat hij het niet uitgesloten achtte dat die Durban uitspraak 'would be challenged'. Gelukkig!
Maar alles bij elkaar is dit deel van een groter plaatje dat de ANC probeert uit te stralen, namelijk de 'nietigheid' van rechterlijke uitspraken tegenover de 'politiek' en 'het volk'. Daarin past de eerder aangehaalde uitspraak van de Hofnar Maleba: Hij wil Zuma als president, ook al is die corrupt. Niks rechtbankuitspraken!
Diezelfde Maleba beledigde al een paar keer Helen Zille, leider van een oppositiepartij, zeer succesvol burgemeester van Kaapstad, blanke vrouw en bovendien 'comrade in the struggle' met uitstekende 'credentials'. [Maar ... inderdaad ... niet-Zoeloe]. Hij noemde haar o.a. koloniaal, racist en imperialist.
Toen Zille daar op reageerde dat ze Maleba voor het gerecht zou dagen, wimpelde Maleba dat af door de zeggen: "Je gebruikt Apartheidsmethoden", daarmee de rol van de rechtbanken te koppelend aan 'Apartheid', ongeveer het ergste scheldwoord.
Als de schuld van Zuma ter sprake komt hamert Maleba steeds op hetzelfde thema:
--"Of Zuma schuldig is maakt het volk wel uit. Daarvoor hebben we geen rechtbanken nodig". [Ik denk aan Hitlers's 'gesundes Volksempfinden']
Met andere woorden, als straks het ANC amok maakt bij het verliezen van de verkiezingen, zijn de rechtbanken bij voorbaat gediskwalificeerd om orde te scheppen. Gesundes Volksempfinden maakt de dienst wel uit. Niks Grondwet.
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Zaterdag 7 Maart 2009
Ik vind het voorlopig even welletjes, mijn "Inleiding Tot Het Koningsdrama". De topspelers zijn genoemd, de Hofnar is aan het woord geweest, en een Rei van Journalisten heeft algemene beschouwingen ingebracht. Het geheel heb ik gelardeerd met sappige details van heldenmoed, corruptie, leugenachtigheid, en angst voor de toekomst. Het wachten is op de verdere ontwikkelingen tot aan de verkiezingen.
Ik ga wat meer tijd nemen voor Kuruman en omgeving. En voor mijn ontdekkingen in de wereldpers. Dat laatste is er bekaaid afgekomen. En niet te vergeten, mijn ontmoetingen met de mensen alhier. Alleen mijn Internetzoektochten al! Reken maar op mij. (100 woorden)
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Zondag 8 Maart 2009
Toen ik Jan, mijn gastheer, vertelde van het matige succes na drie dagen zoeken naar een Internet-toegang, besloot ik optimistisch:
--"De druk is van de ketel, ik kon tenminste even mijn mail zien, en mijn website opladen".
Hij keek mij glazig aan. Hij wist geen raad met de uitdrukking 'de druk is van de ketel'.
De meesten hier verstaan vrij goed NLs, maar bij glazige blikken schakel ik snel over op Engels. Jan is hoofd van een lagere school, en hij is ook in NL geweest want zijn dochter woont daar met man en baan. Hij verstaat NLs meer dan gemiddeld. Toen ik hem de betekenis van mijn uitdrukking nog eens had uitgelegd, ging hij op zoek naar een Afrikaanse uitdrukking met dezelfde strekking. Dat was niet gemakkelijk want 'de spits is afgebeten' of 'de kogel is door de kerk' is toch wat anders.
Nog niet helemaal tevreden kwam hij tenslotte voor de dag met "die wa is deur die drif". Toen moest ík puzzelen, maar met behulp van het reuze-grote Engels-Afrikaans woordenboek [1344 pagina's!] dat ik van Annelise uit Upington heb geleend [terugbrengen op de terugweg!] kwam ik er uit.
'Wa' staat voor wagen, speciaal ossenwagen [ossewa] met een span van zes of meer ossen. 'Deur' is 'door' of 'over', want 'drif', dat had ik wel begrepen, was zoiets als 'beek'. In elk geval water waarin de ossen konden verdrinken of omvallen of de wagen kon gaan drijven, want zo had Jan het proberen uit te leggen.
Een andere betekenis van 'drif' is gewoon het NLse 'driftig' of 'kwaad', maar dat was het niet. Het woordenboek van Annelise vertaalde het als 'ford', en toen werd het helder, want dat is 'doorwaadbare plaats' of 'voorde' volgens mijn Van Dale. Ik vond toen ook een andere uitdrukking: "Deur die drif wees" equivalent van 'een moeilijkheid te boven zijn', of 'de moeilijkheden achter de rug hebben'.
Wat dat vertaalprobleem betreft is de druk dus van de ketel, maar helemaal tevreden zijn we niet. Net als met de voorlopige Internet-oplossing. Het is een noodoplossing, een eerste stap. Jan zoekt verder.
Maar het mooiste vind ik de romantische Zuid-Afrikaanse voortrekkers- en pionierssfeer die deze uitdrukkingen ademen, van Boeren met ossenwagens, zoekend naar doorwaadbare plaatsen. [PS Later kwam Jan met "die saak is ontlont", waarbij hij het beeld opriep van een werpbom-met-lont waarmee 19e eeuwse anarchisten worden vereenzelvigd. Duidelijk.]
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Maandag 9 Maart 2009
Gisteren heb ik voor het eerst de Moffat Missiestatie wat uitgebreider bezocht. Het is vlakbij, een half uur lopen. Met Jan, mijn gastheer, was ik er al langs gereden toen hij mij de dag na mijn aankomst een orientatie-ritje had aangeboden. Ik zei niet 'nee', want ook de weg naar het dorp kende ik niet. Bij aankomst was ik verdwaald geraakt, en toen was zijn zoon Stefan naar het herkenningspunt gekomen --een prachtige watertoren-- en ik had achter hem aangetuft.
Ik denk dat ik gevonden heb wat ik zocht, een goed aanknopingspunt voor de allereerste [westerse] geschiedenis van deze streek. Het was de tijd van de Franse Revolutie, en de tijd dat Napoleon Europa teisterde. Het leven van de 'swartmense' was nog redelijk intact. Handelaars en jagers [ivoor!] begonnen deze streek te doorkruisen met mini-expedities. Eenmans meestal, alleen vergezeld van min of meer vaste lokale gidsen. Het verschil met de Spaanse Conquistadores kon niet groter zijn, die kwamen metéén met een heel leger dat begon met 'alles' te vernietigen.
In 1799 was de London Missionary Society opgericht, en die stuurde missionarissen uit. Zo was er in 1816, hier in Kuruman, een begin gemaakt met een missiestatie door Robert Hamilton. Het 'dorp' Kuruman bestond toen nog niet. In 1820 komt Robert Moffat er bij. Hamilton was de eerste blanke die zich ten Noorden van de Oranjerivier vestigde.
In de bescheiden bibliotheek van de Missiestatie liggen de biografieën van die pioniers. Ik heb daar al even in gebladerd, en wat kleinere boekjes gekocht met 'geschiedenis'. Dat zal mij het beeld geven waar ik nieuwsgierig naar was: 'Hoe zag de eerste pionierstijd er uit?' Daar zal ik vaker [op] terugkomen.
Moffat blijft 50 jaar. Hij leert vloeiend Setswana [of Tswana, of Sechuana] spreken en zijn levenswerk is de vertaling van de Bijbel in die taal. Ik weet niet of het Setswana toen al geschreven werd. Maar het is lang voor de Bijbel in het Afrikaans werd vertaald [na 1870 door de predikant Murray --net als Moffat ook een Schot-- van Wellington, in de buurt van Stellenbosch en Paarl].
Moffat en zijn vrouw Mary gaan een keer terug naar Engeland. Daar ontmoetten ze David Livingstone die ze overreedden naar Afrika te komen. Hij heeft een tijd op deze Missiestatie gewoond, is getrouwd met de dochter van Moffat, en reisde toen verder naar wereldberoemdheid.
Kortom, de Moffat Missiestatie, en de documentatie die daar ligt, is een prachtig uitgangspunt voor een studie van die Afrikaanse pionierstijd. Ik hou jullie op de hoogte.
________________________________
Voor een geschiedenis van het Afrikaans zie mijn artikelen: "Daniël, Een tocht naar de roots van het Afrikaans met Daniël"
en "Afrikaans, een oorlogsverslag". Respectievelijk Yzerfontein 8 april en 24 maart 2000
http://www.van-eyk.net/gerard/biblio/danielxx.htm resp http://www.van-eyk.net/gerard/biblio/afritaal.htm
Of: http://perso.wanadoo.es/ghavaneyk/ danielxx.htm resp. http://perso.wanadoo.es/ghavaneyk/afritaal.htm
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Dinsdag 10 Maart 2009
Een van de 'leuke dingen' in de dagelijkse krant is de aandacht voor literatuur. Niet met een dikke boekenbijlage iedere week, maar iedere dag een hele pagina of meer. Zo heb ik een uitgebreid verhaal gelezen over de 'Vampierboeken' van de Amerikaanse Stephenie Meyer, ook wel de Twilight-reeks genoemd. Commercieel lijkt het een succes als de Harry Potter-serie, en ook het thema vertoont enige overeenkomst, namelijk het magische element in verborgen in gewone mensen. De schrijfster, Carolyn Meads, gaat ook in op het thema 'vampier in de letterkunde' en maakt ook gebruikt van een recent artikel van Steven Herbert in The Journal of Religious and Psychical Research: 'Dracula as a metaphor for human evil'. Zo weet ik nu dat de eerste vampier in de letterkunde voorkomt in een gedicht van Heinrich August Ossenfelder uit 1748, en dat de bekendste literaire vampier Dracula is van Bram Stoker uit 1897. Dit terzijde.
Ik ga nu niet in op dat artikel, want ik noem het alleen om te laten zien dat die boekenbladzijden niet blijven steken in commercieel succes en 'celebrity adoration'.
Gisteren stonden er twee stukjes in over een zeer oude en een zeer jonge debutant. Het eerste is van een 81-jarige boer die onopgesmukt schrijft over het landschap en boerderij waar hij is geboren en getogen. Jan Leendert heet het boek, en is het verhaal van een schaaphoeder die in zijn jeugd op de boerderij werkte. "Dis 'n ware storie, maar nie alles daarin is feite nie", zegt Latie Bredenkamp er zelf van. Kennelijk was het alleen de aanleiding van zijn fantasie-verhaal. Hij schrijft met de hand, 's avonds aan de keukentafel, en ook soms 's middags als hij voor het middageten thuiskomt, want hij is nog in 'full swing' als 'boer'. Een bekende grote uitgever staat er achter, en er zijn heel positieve recensies. Het is vooral de kracht van de simpele beelden, en het onopgesmukte dat wordt genoemd.
Het andere boek komt binnenkort bij een Engelse uitgeverij uit. Daar is nog niet veel van bekend, behalve dat een bekende uitgever er wat in ziet, en dat de hoofdpersoon een 14-jarige Zuid-Afrikaanse tiener is met de naam Max Wilder. De boektitel is 'Max Wilder, entity unknown'. Het begint met nachtmerries waarin monsterachtige dieren op hem jagen. Daarna 'moet' hij een vreemdeling volgen die hij in een hospitaal ontmoet waar een van zijn nachtmerries eindigde. Het moet een 'magische strijd' zijn tussen goed en kwaad, aldus de voorpublicatie. [Kennelijk, maken Potter en Twilight school bij de jongere generatie]. De schrijver is de nu 15-jarige Xander Naudé. Hij begon als vierjarige al ijverig te lezen. Sindsdien verslond hij alles wat hij aan fantasie-, avontuur-, en gruwelverhalen kon vinden. Aan dit boek is hij al op zijn elfde begonnen, maar hij heeft sindsdien alleen nog korte verhalen met dergelijke thema's geschreven. Misschien moet we dat allemaal met een korreltje zout nemen, want Xander's moeder schijnt als 'agent' op te treden. Blijf overeind dat een Engelse uitgeverij, Melrose Books, er een contract voor heeft getekend.
Alles bijelkaar geven die dagelijkse 'boekenbladzijden' mij de indruk van een rijk literair leven. Zeker ook omdat zo'n artikel regelmatig wordt gevolgd door schrijvers van 'Brieven aan de Redactie'. Die zijn soms nòg interessanter.
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Woensdag 11 Maart 2009
Het 'overzichtelijk geval van corruptie en vriendjespolitiek' zoals ik het Vrijdag jl noemde blijft de pers bezighouden. Met name The Star heeft er een paar hardnekkige journalisten op gezet. Maar als je mocht denken dat de dubieuze vrijlating van Zuma's vriend en financieel adviseur, Shabir Shaik, een slecht getimed geval van vriendjespolitiek is --zo vlak voor de verkiezingen-- dan heb je het mis. Denk eerder aan een perfect georganiseerde voorbereiding van de omstandigheden 'na' het verlies. Ook de vaak zijn mond voorbijpratende Julius Maleba, onze Hofnar, is niet zomaar een 'ongeleid projectiel'. Het 'probleem voor het ANC' is het behouden van de macht na 22 april. Verlies van twee-derde meerderheid is vrijwel zeker.
In de 'rustig-strategische beschouwingen' die ik verleden week Dinsdag en Donderdag aanhaalde, noemde ik al de 'concrete angst' dat ZA de weg van Zimbabwe zal gaan, waar verkiezingsnederlagen van Zanu-PF niet tot de democratische overdracht van de macht hebben geleid, maar tot intensivering van de dictatoriale greep. De voorwaarde dáárvoor is het ontmantelen van instituten die het democratische proces waarborgen. Daarom, als je goed kijkt, is het niet zomaar 'vriendjespolitiek', maar het "spreien van het dictatoriale bedje".
De speciale corruptie-afdeling, de Skerpioene, is ontmanteld [zie 1 mrt]. Over de diskwalificatie van de rechtbanken schreef ik Vrijdag jl.
De Mail & Guardian interviewde dit weekend William Gumede die een invloedrijke biografie van Thabor Mbeki heeft geschreven, en diepgaande analyses heeft gemaakt van 'de weg naar democratie' van andere Afrikaanse landen zoals Angola, Mozambique, Namibië, Nigeria, Guinée Bissau en Zimbabwe. Allemaal hadden ze een hoopvol begin. Nigeria [1960] werd wereldwijd gezien als succesvol. Hoe kon dat toch gebeuren? Kan Zuid-Afrika dat valluik vermijden?
Gumede is pessimistisch. Het is 'structureel' dat deze bevrijdingsbewegingen de overgang naar 'democratie' niet aankunnen. ZA staat nu op zijn 'tipping point'. 'Bevrijders' waren streng militair-hiërarchische organisaties met veel 'georganiseerde misdaad en -sabotage'. Binnen een sfeer van: Wij 'mógen en móeten' de gebruikelijke rechtsregels overtreden. Intern kenden die organisaties geen democratie. Dat kon ook niet, want de vijand, de koloniale regeringen, waren dat ook niet, en hebben ook streng-hiërarchisch georganiseerde legers. [Gandhi had dat héél goed begrepen!]
Volgens Gumede is het bevrijdingsproces: "Ruined by liberation aristocrats".
"Lawlessness" is het kenmerk van post-koloniale regeringen. Onder het kolonialisme was er weliswaar 'Recht', maar het werd selectief toegepast, en voor grote groepen niet als zodanig ervaren. De 'bevrijders' --the liberation aristocrats-- namen dat ook niet mee. Zuid-Afrika, meer als de andere Afrikaanse landen had stevige instituten, maar een beroep daarop wordt nu afgedaan met "Apartheids -methoden'' [Malema tegen Zille, zie 6 mrt].
Zo'n Shabir Shaik-case zal inderdaad het stemgedrag van enkele intellectuelen beïnvloeden. Maar het dient een hoger ANC-doel, het afbreken van instituten. En de massa-stemmen komen wel van de onnadenkende klasse. Dat schijnt het 'plan' van het ANC te zijn. De verkiezingsuitslagen doen er niet meer toe, die worden ondergeschikt aan De Weg naar Dictatuur. De Weg naar Macht.
Zuid Afrika lijkt te kiezen voor persoonsverheerlijking, niet voor stevige instituten.
Helaas.
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Donderdag 12 Maart 2009
In de verkiezing streeft het ANC naar een "Totalkrieg". Alles moet wijken voor het belang van 'de overwinning'. Zuma richt zijn aandacht vooral op het onnadenkende deel van de natie. Daar moeten de 'getallen' vandaan komen. Het nadenkende deel heeft wellicht zijn keuze al gemaakt. In deze Totalkrieg-sfeer heeft Cosatu --de ANC-verwante vakbond-- al opgeroepen om 'als hele afdeling' van het werk bij ministeries weg te blijven om 'actie' te voeren. Nu heeft de vakbond van de onderwijzers een dergelijke dubieuze oproep gedaan. Ik vertaal het sarcastische hoofdredactionele artikel van de Sowetan, van 10 Maart jl. De Sowetan is een leidinggevende kwaliteitskrant voor de zwarte bevolking.
[Begin vertaling]
Het kraken van het onderwijs. [Hacking at education]
"God zij dank is er tenminste nog één minister die zich het verschil tussen staat en partij herinnert.
Onderwijsminister Naledi Pandor heeft de onderwijzers gewaarschuwd tegen "enige propaganda gericht op leerlingen en onderwijzers gedurende schooltijd".
De meesten van ons zijn zich bewust van de plichten die we in onze werktijd moeten vervullen. Maar veel van onze niet-presterende onderwijzers, en de South African Democratic Teachers Union [Sadtu] begrijpen nog steeds niets van dit eenvoudige concept.
Ronald Nyathi, de secretaris van Sadtu in Gauteng was de vorige week zo dapper dat hij schaamteloos verklaarde dat er geen onderwijs zou zijn tot het ANC de verkiezingen had gewonnen.
--"Van de leden van Sadtu, op basis van onze opdracht, alsook op basis van de resolutie van Cosatu, wordt verwacht dat zij van harte en enthousiast actie voeren voor de verpletterende overwinning van het ANC in de algemene verkiezingen", zei hij.
Voor het geval dat een onderwijzer deze opdracht zou misverstaan zijn Nyathi en zijn 'zware jongens' bezig om systematisch iedereen te elimineren die verdacht is van overlopen naar een andere partij.
Nog maar weinig jaren geleden was onderwijzen een roeping die gepraktiseerd werd door idealisten om de natie te verbeteren, vaak met hoge persoonlijke kosten.
Nu staan teveel onkundige klungelaars voor de klas zonder enig gevoel van verantwoordelijkheid die ze aan hun roeping verschuldigd zijn".
[Einde vertaling]
In de Cosatu-resolutie komt ook dat element naar voren van 'gezamenlijk-als-afdeling' het werk laten liggen. In andere kranten is dat ontmaskerd als 'sociale controle': 'Andersdenkenden' moeten dan kleur bekennen.
Andere analisten hebben de 'trouw' van de Cosatu aan de Zuma-zaak op de snijtafel gelegd. Zuma heeft de steun van Cosatu voor de verkiezingen nodig, maar het is zeer waarschijnlijk dat hij de idealen van Cosatu zal laten vallen zodra hij president is. Ze passen gewoon niet in de [wèrkelijke] ANC-politiek.
Dit is een mooie illustratie van de "Totalkrieg" die het ANC probeert te voeren.
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Vrijdag 13 Maart 2009
Ik ben zo druk met de grote [ver-weg]-politiek dat het hoog tijd wordt een beeld te geven van wat hier dichtbij is. Ik zal beginnen met een inventarisatie van de belangrijkste 'toeristische objecten'.
De Moffat Missie heb ik verleden Maandag al genoemd. Het andere object is "Die Oog": 'Het Oog van Kuruman'. Op het eerste gezicht is het een mooie vijver in een park in centrum het dorp met waterlelies, treurwilgen en bankjes voor mensen die er rustig van willen genieten. Maar het "is" een reusachtige bron die --ongehinderd door eventuele langdurige droogte-- twintig miljoen liter kristalhelder water per dag levert(*). Dit is de kern van de vruchtbaarheid van deze oase. Daarmee wordt ook de Kuruman-rivier gevoed. De Moffat Missie was de eerste die met irrigatiekanalen daarvan gebruik maakte, en een landbouwareaal van 372 ha creëerde tussen de Missie en het dorp.
Dat kanalenstelsel --in een gemoderniseerde vorm-- bestaat nog, maar het zijn niet allemaal landbouwbedrijven. Er zijn nogal wat "Erven" bebouwd met woonhuizen. De eigenste plek waar ik woon is er een van. Vandaar de naam "Erf 62", en de 'sloot' die midden door de tuin loopt is een deel van dat irrigatiesysteem. Daarom is alles zo groen hier.
"Die Oog" werd voor het eerst beschreven op 22 november 1801 door Samuel Daniel, secretaris, schilder en dagboekschrijver van de Truter-Somerville expeditie. Hij was de eerste 'blanke', maar het is niet onwaarschijnlijk dat er al eerder individuele ontdekkingsreizigers en handelaars zijn geweest, want "Die Oog" lag aan een heel oud pad door de 'wildernis'.
Het derde 'toeristische object' is de Wonderwerk Grot 43 km ten Zuiden van Kuruman. Dat staat op mijn verlanglijstje, en mijn gastheer Jan heeft het er al over gehad met mij samen te gaan. Het gaat om een grot waar tot 800 000 jaar terug 'menselijke bewoning' is aangetoond. Het zou daarmee de alleroudste menselijke nederzetting ter wereld zijn. Het archeologisch onderzoek is pas laat op gang gekomen, maar in 1993 werd het tot Nationaal Monument van Zuid-Afrika verklaard.
Een onafhankelijke 'reiziger', Henry Methuen, ontdekte de grot in 1846. Later --van 1909 tot 1911-- heeft er een settler-boer gewoond toen hij er zijn boerderij bouwde.
Tussen 1940 en 1944 heeft men de dikke lagen vleermuizen-poep uitgegraven als 'guano'mest. Toen is de oorspronkelijke grot ernstig beschadigd.
Kortom, het staat op mijn verlanglijstje. Dat moet ik zo langzamerhand wel gaan maken, want ik ben al over de helft van mijn verblijf. Het is vandaag de 46ste dag van de geplande 88 ZA-se dagen. Gisteren is ook mijn zevende reisbrief [No 43] de deur uit gegaan. Dat is ook 'over de helft' van de 12 of 13 waar ik mee reken.
____________________
Voor foto's van de tuin van mijn woonplek zie Mijn Reisbrief No 42 en 43: http://mijnreisbrief.blogspot.com/
en http://www.flickr.com/photos/weltbummler/sets/72157615033855515/
(*)De regenbekkens op La Gomera krijgen jaarlijks 2,65 kubieke hm [miljoen ton]. Dat is 7,2 miljoen liter per dag.
Zie Mijn Dagboek 25 dec 2001.
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Zaterdag 14 Maart 2009
Onderwijl gaat de verkiezingstrein door met verkiezingsbeloften. Dwz je voelt 'met de klomp' dat die niet zullen --of kunnen-- worden gehouden. Ze worden gedaan om dát bepaalde gehoor van dát moment op te warmen. Maar ze komen wèl in de krant, en op de snijtafel. Maar dat is mosterd na de maaltijd. Alleen 'intellectuelen' lezen kranten en snijtafel-analyses. Daarom werken 'verkiezingsbeloften' nog steeds.
Zo stelde president Kgalema Motlanthe dat geschenken aan ambtenaren "the frontline soldiers of corruption" zijn. Dat schoot de zakenpers in het verkeerde keelgat. Motlanthe zou de schuld verleggen van de corrupte ambtenaar naar de aanbieder van het geschenk. Nee, vervolgde de zakenpers, het zijn juist de ambtenaren die de waarden van de Grondwet hoog moeten houden. Ha! Ha! Alsof de gewone burger/zakenman daarvoor géén verantwoording heeft.
Zo is er algemene kritiek op de twee --in principe goede-- wetten die 'schromelijk verkeerd' worden toegepast, en op zijn tijd moet een politicus daartegen schoppen. Het gaat om de 'gelijkberechtiging' en om de 'zwarte bemachtiging'. Het eerste houdt in dat een zwarte met een gelijk diploma de voorkeur moet krijgen boven een blanke. Dat was 'rechtvaardig' onmiddellijk na de Apartheid. Maar het het werd tot in het absurde toegepast, speciaal binnen de departementen. In het bedrijfsleven was men iets verstandiger, maar politieke dwang, speciaal bij grote bedrijven en hoge posten, heeft daar ook belangrijke ravages aangericht bij de competentie.
'Zwarte bemachtiging' is er voor zwarte ondernemers. Enerzijds aan de basis voor zwarte starters, anderzijds in de hoogste [financiele] regionen waar van de ene dag op de andere zwarte miljoenairs werden gecreëerd met geleend geld dat op termijn 'gemakkelijk' zou kunnen worden terugbetaald omdat de koersen toch 'voordurend zouden stijgen'. Daar is nu de klad in gekomen. Maar ook aan de basis was er 'schromelijk-verkeerde' toepassing. Bij de 'overname' van een boerderij kon de zwarte nieuwe eigenaar de vorige [blanke] wel betalen, maar van vakkennis --of zelfs van ondernemerswil-- om er wat van te maken was vaak geen sprake. Dat is een van de redenen waarom de landbouwproduktie zo laag is. Ik schreef 18 februari: "Sinds 2007 is Zuid-Afrika een netto-importeur van landbouwprodukten". Paniek dus!
Deze twee wetten zijn prachtige objecten voor verkiezingsbeloften, maar met name als ze gedaan worden door het ANC die al 15 jaar de macht heeft over de uitvoering, kan dat gemakkelijk worden ontmaskerd. Maar dat gebeurt in 'intellectuele kranten'.
Daar las ik ook waarom het niet zal lukken. Beide wetten zijn "opium of the black middle classes". Daartegen helpen geen loze kreten.
De oppositie pleit dan ook niet voor afschaffing, maar voor specifieke veranderingen om de scherpste kantjes weg te slijpen. Wat de gelijkberechtiging betreft zou die moeten worden afgeschaft voor jongeren. Wat zwarte bemachtiging betreft zou dat --althans voor de landbouw-- moeten worden aangevuld met landbouwvoorlichtingsdienst, opleiding op de werkplek en competentie-cursussen.
De recente verkiezingskreet van de onderminister van landbouw om het probleem op te lossen: "Produceer of verdwijn!" is dus puur demagogisch.
_________________________________
Over zwarte bemachtiging schreef ik twee cases, en ik bezocht verschillende lopende projecten in 2000,
# Analysis of empowerment projects, a courtesy feedback, Yzerfontein, 8 februari 2000
# Zwarte wijnboeren, empowerment in de wijnstreek, Yzerfontein, 10 februari 2000
Te vinden op deze site via "de hele html-bibliotheek" in de derde kolom bovenaan de hoofdpagina van Mijn Dagboek.
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Zondag 15 Maart 2009
Het wordt tijd voor een weerpraatje. Ik zit weliswaar in een woestijn, maar het is heel anders dan Iquique en Upington. De Atacama-woestijn in het Noorden van Chili is totaal droog. Zelfs geen schapenteelt. Het water van Iquique kwam in de pioniertijd van de salpetermijnen met schepen, en nu met pijpleidingen overland van de Andes.
Hier in de Kalahari-woestijn kun je de Oranjerivier als een langgerekte oase beschouwen: Als een lange permanent-groene streep. Zeker sinds 1972 de Vanderkloofdam de stroom reguleert. Voordien waren het alleen gewassen die de kortstondige vernietigende jaarlijkse overstromingen, en de regenloze overige maanden overleefden. Bepaalde bomen en struiken overleefden dat wel.
Landinwaarts waren er wel [artesische] bronnen of was er een 'laagte' waar met putten het grondwater kon worden bereikt. Dat was waar de oude trekboeren naar zochten om zich te vestigen. Ze hadden dan een drenkplaats voor hun schapen, en een moestuin voor de mensen. Die 'laagtes' kregen dan namen met achtervoegsels als -pan, -vlei, -spruit, -put of -fontein. Vrouwenspan, Brandvlei, Gelukspruit, Noenieput en Blinkfontein zie ik hier op de kaart.
Er is namelijk wèl veel water in een woestijn, maar het zit te diep onder de grond. Alleen planten die aan de opstijgende waterdamp genoeg hebben, kunnen er leven.
Hier begint het weerpraatje, want die opstijgende waterdamp vormt wolken. Er ontstaan prachtige torenhoge cumuluswolken, maar het water kan er niet uit als regen. De wolken drijven ver weg; uitzonderingen daargelaten. In 2004, in Upington, vlak voor ik daar aankwam, was dicht bij de stad, binnen het irrigatiegebied, zo'n wolk 'in elkaar gezakt', en alle water was op een gebied van een paar honderd meter terecht gekomen. Een halve wijngaard, en een knooppunt van het irrigatiegebied, waren totaal vernield. Grote schade! Regen is dan een stoorfactor, schreef ik toen.
Hier in Kuruman is dat anders. Allereerst is er de reusachtige bron Die Oog, die ik Vrijdag noemde. De grootste natuurlijke bron van de het Zuidelijk Halfrond met drie keer zoveel water als op La Gomera via de spaarbekkens wordt verdeeld. In die zin is Kuruman een [heel] grote oase.
Maar dat is niet alleen waarom dit gedeelte van de Kalahari de 'Green Kalahari' wordt genoemd. Tussen de winter en de zomer is in deze regio een regenseizoen(tje) van een paar weken. Zoals nu bijvoorbeeld. Dat betekent dat cumuluswolken niet zo ontzettend hoog worden, en soms een buitje loslaten. Dat maakt de woestijn 'groener'.
Maar in de winter en de zomer is het weer volop 'woestijn', met torenhoge wolken en ...... met thermiek!! Niet voor niets is Kuruman het centrum voor 'paragliding' waar vijf van de negen kampioenschappen van de wereldorganisatie op dat gebied, de FAI, zijn behaald. Met een eenvoudige lier word je gestart tot 100 meter, en met een beetje geluk [of pech!] schiet je meteen door naar 5000 meter. In de zomer is het daarom alleen voor ervaren paragliders [200 vlieguren], maar in de winter is de thermiek minder pittig [zonnestand!], en is het ook voor mindere goden [30 vlieguren] geschikt. De normaal bereikbare basishoogte ligt tussen 2500 en 4200 meter, en de afgelegde afstanden gaan tot 350 kilometer.
Maar nu is het even stil. Het is 'regenseizoen'. De cumuluswolken hebben meer het Hollandse mooi-weerformaat. Weliswaar uitbundiger, en afstekend tegen een on-Hollandse diep-blauwe hemel. Tot zover dit weerpraatje.
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Maandag 16 Maart 2009
Behalve links verkeer is hier nog een ander verraderlijk element is het verkeer. Net als links verkeer valt het reusachtig mee, maar het blijft opletten. Mijn rechtse verkeersopvoeding blijft een soort 'duveltje-uit-het-doosje' dat onverwacht verwarring kan stichten.
Het gaat om het gewone, overbekende, achthoekige rode STOP-bord. Dat wordt op twee manieren gebruikt. Enerzijds 'gewoon' als in Europa. Je moet zichtbaar stoppen, en aan alle verkeer voorrang geven. De andere toepassing herken je aan een wit bordje met een zwart cijfer dat er onder staat. Dat is meestal 4 of 3. Bij respectievelijk een viersprong of een T-kruising. Soms is het gecompliceerder.
Dan moet je ook stoppen-op-de-streep, maar dan sta je als het ware in een queue waarvan je de laatst aangekomene bent. Dan wordt het opletten! Alleen het stoppen op de streep telt. Of je al langer in jouw rij hebt gestaan is niet belangrijk. Het gaat om de drie of vier 'mededingers' die op de streep staan. Wie stond daar het eerst? Tegemoetkomend verkeer dat rechtsaf wil --en dus jouw pad kruist bij links verkeer-- heeft netzogoed voorrang, want de regel 'rechtuit gaat vóór' telt in die situatie niet. Dat accordeert soms niet met mijn 'rechtse achtergrond'.
Meestal loopt het soepel, behalve als er "taxi's" bij zijn. Dat zijn die brutale mini-busjes die denken dat ze altijd voorrang hebben. Maar dat is een verhaal apart.
Het doodgewone achthoekige rode STOP-bord is als een luis-in-de-pels die mij er voortdurend aan herinnert dat ik in een links land rondrijdt. En dat is goed, links verkeer lijkt gemakkelijk. Dat is verraderlijk.
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Dinsdag 17 Maart 2009
Politiek gesproken leven we in een 'komkommertijd'. Op de politieke rally's van het weekend, en in de prefab interviews in de kranten worden loze beloften gedaan, en worden elkaars vliegen afgevangen. Je moet goed kijken om te zien wat er wèrkelijk gebeurt, en zelfs òf er iets gebeurt. Het Jo'burgse blad City Press zet in de kop van zijn hoofdartikel "Silly season is upon us". De [ANC] president van Gauteng heeft 'plotseling' ontdekt dat de forensentreinen overvol zijn, en belooft daar wat aan te doen. En Zuma is 'plotseling' ontsteld over de armoede in Northern Cape. Maar dat is het eigenste resultaat van vijftien jaar ANC-beleid. Vanaf Mandela, via Mbeki tot Motlanthe. Die machtige ANC, die een president als Mbeki kan 'terugroepen'.
Donderdag schreef ik dat Zuma zijn aandacht richt op het onnadenkende deel van de natie. Een sociale onderzoeker, dit weekend, formuleerde het anders: "De morele verontwaardiging over corruptie, en het niet functioneren van de instituten, is een zaak van 'intellectuelen'. Het dringt niet door tot de 'rank and file'.
Het zij zo, maar misschien is er licht aan de horizon. De werkelijkheid dat maar in één van de 25 gevallen van verkrachting de verdachte wordt veroordeeld, heeft ook andere effecten. In een krottenwijk werd Vrijdag een man neergeknuppeld door vrouwen. De politie kon hem nog net op tijd redden. Na de dood van zijn vrouw gebruikte hij zijn 14-jarige dochter als 'echtgenoot'. De buren hoorden alles. Het kind begon de huilen als de vader 's avonds thuiskwam. De politie was erbij gehaald, maar niets gebeurde. Toen werden de buurvrouwen kwaad. De man had zich nog verdedigd door te zeggen dat hij 'niet iedere dag met haar naar bed ging'. Maar de vrouwen vonden dat hij van hun dochters moest afblijven. Iets dergelijks gebeurde met twee mannen die in December een 18-jarige vrouw hadden gekidnapt en verkracht in hun 'shack'. Na maanden voorarrest kwamen ze dit weekend vrijgesproken' terug in hun 'shack'. Ook die werden ternauwernood gered door de politie van woedende buurtbewoners. Toen hebben ze de 'shack' van die mannen in de fik gestoken. Misschien dringt de 'morele verontwaardiging' wèl door tot de 'rank and file'.
Dat is toch hoopvol, nietwaar?
Afgelopen week was nog een ander positief resultaat zien van 'morele verontwaardiging'. In een al langer lopend conflict hebben de Zuid-Afrikanen in het buitenland 'op het nippertje' stemrecht gekregen. Alleen ambassadepersoneel had stemrecht. Al een jaar geleden waren de betrokken wetten in [bijna] hoogste instantie voor ongrondwettelijk verklaard, maar het ANC werkte de verdere stappen uit alle macht tegen. De aanklacht bij het Constitutionele Hof werd door de regering van een negatief advies voorzien. En dat terwijl een paar jaar geleden het stemrecht voor gevangenen wèl was bevorderd door de regering [Lees ANC, natuurlijk]. De gevangenissen zitten vol met het 'onnadenkende deel'; stemvee dus. De ZA-ers in het buitenland horen bij het 'nadenkende deel', en zijn vaak slachtoffer van 'gelijkberechtiging' of 'regstellende aksie' zoals dat hier heet.
Het beroep op 'logistieke problemen' legde het Hof terzijde, en verplichtte de uitvoerende instanties die zaak vóór 22 April, de verkiezingsdatum, te regelen.
The Star had een hoofdartikel onder de kop 'A victory for democracy', en Volksblad wijst op het belang van het "oppergesag van die reg en die Grondwet", boven de macht van de politici. Dat is toch óók hoopvol, nietwaar?
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Woensdag 18 Maart 2009
Ik schreef al eerder dat het hele terrein ten Noorden van Kuruman door de Moffat Mission werd omgevormd tot een landbouwareaal van 372 ha aan beide zijden van de 'vlei', waar het water van Die Oog door wegstroomde. Daarvoor had Moffat --die vóór hij missionaris werd een ervaren tuinman in Schotland was-- al in een vroeg stadium een irrigatiekanaal gegraven aan beide zijden van het dal rechtstreeks vanaf Die Oog. Zodoende had hij na vijf kilometer voldoende verval voor effectieve bevloeiing. Dat gebied heette overigens Seodin, wat in het Tswana 'elleboog in de rivier' betekent.
Aan de westkant van de 'vlei' lag de missiestatie met zijn kerk en zijn school, en aan de andere kant stichtte de London Missionary Society [L.M.S.] in 1876 een 'kweekschool' voor de opleiding van predikanten. De weg, een lange dam dwars door de 'vlei', is nu deel van mijn dagelijkse wandeling. Het is zo'n tien minuten lopen. Die weg heeft de bijnaam 'Lover's Lane'.
De missiestatie werd de hoofdnederzetting van de L.M.S., en was de belangrijkste toegangspoort tot 'zwart Afrika' omdat daar paden uit alle richtingen samenkwamen. De kweekschool was een succes --totaal werden er 35 predikanten opgeleid-- maar werd [daarom?] na 20 jaar verhuisd naar Tierkloof, vlak bij Vrijburg, waarheen ook de L.M.S. in 1896 zijn Afrikaanse hoofdkwartier verplaatste.
De gebouwen van de kweekschool raakten in verval, maar de school en de kerk van de missiestatie bleven functioneren. In 1918 verkoopt de L.M.S. het hele terrein, behalve de missiestatie en tien ha omliggende grond, aan de inmiddels ontstane gemeente Kuruman. De vervallen gebouwen worden opgelapt, en in 1920 begint er de 'kerkschool' van Kuruman. De school bij de missiestatie draait nog jarenlang apart door, maar zou later 'wegens de Apartheid' in verval zijn geraakt. Het fijne daarvan is mij nog niet duidelijk.
Later komen er op het terrein van de 'kerkschool' van Kuruman moderne gebouwen, en nu is het de Laerskool Seodin waar mijn gastheer Jan Louw sinds 1999 'skoolhoof' is. Op datzelfde terrein is later [1929] ook de Kalahari Hoërskool [middelbare school] gesticht, ook met 'koshuis' voor de externen. Vijf kilometer buiten Kuruman, staat nu scholencomplex als indirecte erfenis van Moffat's missiestatie. Ik wandel er dagelijks langs. Jan heeft mij er gisteren rondgeleid, en de geleidelijke aangroei van de gebouwen en sportterreinen uitgelegd. En de uitbreidingplannen!!
En dan komt het gesprek op de kwaliteit van de opleiding. Hoe 'Apartheid' --met de beste bedoelingen van recht op onderwijs voor iedere zwarte-- roet in het eten gooide, en hoe vijftien jaar na-Apartheid --ook met de beste bedoelingen-- een nog grotere rommel heeft gemaakt van 'kwaliteitsonderwijs voor iedereen aan de basis'.
Maar dat is het terrein waar de huidige politiek en de bevlogen pedagogen in een totaal andere wereld leven. Een kind moet essentiële delen van zijn leerproces in de moedertaal krijgen, maar politiek en praktisch ligt dat heel gevoelig. Toen ik daarover teveel vragen had, bracht Jan mij in contakt met een oudere vriend van hem, Donald W. Riekert, dichter, theoloog, filosoof en aartsverzamelaar van boeken, mineralen en alles wat verzamelbaar is. Ik heb hem pas een keer gesproken. Het ziet er naar uit dat het een boeiende reeks van gesprekken gaat worden, want ik mag altijd bij hem binnenvallen. Daar kom ik dus vast op terug.
___________________________
De geschiedenis van Laerskool Seodin: http://laerskoolseodin.jjsfreelancing.co.za/html/geskiedenis.html
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Donderdag 19 Maart 2009
Het 'breaking news' van deze week is de openlijke weigering van de vier belangrijkste oppositiepartijen --althans hier in Noordkaap-- om de gedragscode van de officiële verkiezingscommissie te tekenen. Hoewel je het verschil nauwelijks merkt tegenover de voorgaande weken, is deze week 'officieel' de verkiezingscampagne begonnen. Vandaar die ceremoniële ondertekening.
Het probleem, aldus de woordvoerder van de weigerende partijen, is dat de Onafhanklike Verkiesingskommissie [OVK] niet onpartijdig is. Krachtens de Verkiezingswet heeft de OVK tot taak toe te zien op de onpartijdige afloop van de verkiezingen. Met name op verstoring van partijbijeenkomsten en -acties door activisten van andere partijen. Intimidatie is ook een belangrijke 'verstoringstechniek'.
Deze klacht hangt niet in de lucht. In verschillende plaatsen en regio's kunnen ANC-activisten, en activisten van verwante vakbonden, vrijelijk hun gang gaan terwijl politie en de plaatselijke OVK-commissie 'niets hebben gezien'. Sterker nog, het weigeringsmanifest wijst er op dat sommige leden en voorzitters van de uitvoerende plaatselijke commissies van de OVK zèlf activist voor de dominante partij zijn.
Dit soort 'rellen' verschijnen herhaaldelijk in de krant, maar nu hebben de gemeenschappelijk optredende oppositiepartijen een lijst van goed geverifieerde namen opgesteld die ze aan de OVK ter beschikking hebben gesteld.
--"Als de OVK die tot onze tevredenheid uit de plaatselijke commissies verwijdert, zullen wij alsnog de gedragscode tekenen", zei de woordvoerder.
Het is duidelijk dat deze weigering vooral publiciteitswaarde heeft. De feitelijke situatie zal wellicht niet veel veranderen, want de hele campagne-stijl van de ANC is 'brutaal dominant'. Maar het beestje heeft een naam gekregen. Tot nu toe was die partijdigheid een publiek geheim zonder goede handvatten. Het is ook een openlijke test van de integriteit van het ANC die officieel beweert 'uiterste zorg' te dragen voor het democratische verloop van de verkiezingen.
Een ander belangrijk signaal van deze 'gemeenschappelijke weigering' is de 'samenwerking' tussen de oppositiepartijen die natuurlijk elkaar óók nogal wat vliegen hebben af te vangen. De ANC maakt daar dankbaar gebruik van in zijn 'verdeel-en-heers' beleid. Dat is onvermijdelijk. Maar deze 'weigering' laat zien dat de oppositiepartijen --als het erop aankomt-- elkaar weten te vinden in samenwerking. Dat versterkt de zeggingskracht van iedere partij afzonderlijk. Briefschrijvers wezen er op dat het ook een hoopvol symbool is van een 'goede democratische verkiezingsstrijd'. Laten we het hopen.
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Vrijdag 20 Maart 2009
--"Wat is eigenlijk de economische basis van Kuruman?"
Voor de Missiestatie kwam, was het wellicht niet meer dan een knooppunt van enkele paden voor het drenken de koeien aan de Kuruman-rivier. De reusachtige bron, Die Oog, speelde geen speciale economische rol want de inboorlingen vermeden die. Daar woonde een grote magische slang. De 'veeteelt' van de half-zwervende bewoners van die streek was géén economische aktiviteit. Vee was bezit, status, object van emotionele en magische zorg, en was belangrijk als oorlogsbuit.
Dichter bij Kaapstad hadden de Hollandse kolonisten de zwervende herdersvolken al twee eeuwen eerder 'opgevoed' tot leveranciers van vlees en huiden. Pas in 1823 vertrekt een eerste handelsmissie van Kuruman naar Beaufort-Wes [dicht bij Kaapstad], beladen met struisveren, huiden en ivoor om die daar te verkopen. Toen in 1871 de diamantontginning bij Kimberley begon, werd veel hout daarheen geleverd.
Van de Engelse reiziger, James Chapman, die, overigens, lange tijd op de Missiestatie woonde, en daar ook ligt begraven, is bekend dat hij in 1852 het advies gaf dat als je ivoor wilde kopen dat op Kuruman moest doen.
Later in de 19e en begin 20ste eeuw ging het vooral om de produkten van het landbouwareaal van 372 ha dat door toedoen van de tuinman-missionaris Robert Moffat was ontstaan, en waardoor o.a. een veeveiling ontstond. Men beoefent namelijk 'gemengde landbouw', dwz granen en andere producten worden als veevoer binnen het eigen bedrijf benut. Eventuele verkoop van graan of mais is secundair. De verkoop buiten de streek blijft aangewezen op vee, struisveren, huiden en ivoor. Later, als koeltransport mogelijk wordt, ook vlees en melkprodukten.
Een heel andere poot onder het economische bestaan van Kuruman ontstaat als de mijnbouw tot bloei komt. Kuruman is daarvan geen spectaculair centrum, zoals de diamantontginning sinds 1871 bij Kimberley, maar interessante hoeveelheden ijzererts, mangaan, en asbest vinden hun weg naar de wereldmarkt. Dat betekent dat er [hoofd] kantoren van mijnbouwondernemingen zijn gevestigd. Dat er voor de handelsreizigers accommodatie komt, en daardoor ook voor het toerisme. Niet alleen met 'Die Oog', maar Kuruman wordt ook een centrum voor paragliding en voor woestijntochten per 4x4.
Kortom, in Kuruman gebeurt geleidelijk-aan 'van alles'.
Mijn zegsman, Donald W. Riekert, zag ik bij een van mijn bezoeken bezig met snuffelen naar reuzegrote kwartskristallen in een grote berg stenen die hij in zijn voortuin had laten storten. Toen kwam ik op het spoor van wéér een andere activiteit, namelijk die van zeldzame mineralen en stenen. Het speciale kwartskristal wat hij zocht, was niet alleen groot, maar had een [zeldzame] zeskantige punt. De 'handel' zou daarvoor het fantastische bedrag van achttien dollar per [engels] pond betalen!!
Toen ging voor mij een deur open naar een levendig verzamelaars- en handelaarscircuit waar ik het fijne nog niet van weet, maar volgens Donald is het voor veel mensen, vooral armen, een broodwinning. Speciale kristallen voor de industrie, voor sieraden, maar ook, zoals dat speciale zespuntige reuze kwartskristal, voor magische geneeskunde.
Ik zoek verder.
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Zaterdag 21 Maart 2009, Kim Jarig!
Ik had een nieuwe auto gekregen in Kaapstad bij Budget.
Een lichtblauwe Volkwagen Golf. Ruim 10.000 op de teller.
De vorige week begon een piep+knipperlichtje onstuitbaar 'INSPECTION' te roepen. Géén handboek in het handschoenenbakje. Géén Volkwagengarage in Kuruman. Wèl vond ik een piepkleine vertegenwoordiging van Budget. Het was voor de 15.000 KM beurt!
Of ik een afspraak met de Volkwagengarage in Postmasburg wilde maken?
Op 150 KM!! Op rekening van Budget.
Toen belde ik Kaapstad. Er bleek nèt een lading Volkswagens onderweg naar Noordkaap.
En nu rijd ik in een spiksplinternieuwe lichtblauwe Volkswagen Golf.
Ruim 1000 op de teller. (100 woorden)
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Zondag 22 Maart 2009
Ik maak vrijwel iedere dag een praatje met Donald W. Riekert. Het is vlakbij de supermarkt Pick n Pay waar ik sowieso iedere dag moet zijn voor verse groente. Hij is dan in zijn rommelige voortuin, vol met stapels kleurige stenen. Er scharrelen wat mensen rond die daarmee bezig zijn. Sorteren zo te zien.
Maar als ik kom pakt Donald onmiddellijk een stoel om te 'gesels'. ['gesels' is Afrikaans voor 'een praatje maken']. Ik hoor hem uit, want hij weet 'alles' van de streek. Zijn vader is er geboren in 1898. Donald is 63. Hij is een 'gemakkelijke prater' met een enorm geheugen. Hij heeft in zijn jeugd geschiedenis en theologie gestudeerd. Hij is van alle markten thuis, want hij is blijven kijken.
Maar hij is zò associatief dat het mij niet lukt hem bij mijn vraag te houden. Dan geef ik mij maar over aan het kaleidoscopische beeld dat zich ontvouwt over het "pre-Apartheid gebeuren" in deze streek, en in heel Zuid-Afrika. Soms vind ik verrassende aanknopingspunten zoals het feit dat hij zijn jeugd deels in Namibië heeft doorgebracht, en de streek rondom Umaruru goed kent. Daar was ik ook een tijdje [zie Mijn Dagboek mrt-apr 2002].
Zijn vader had er óók zijn jeugd doorgebracht. Als 'huzaar' in het Kalahari Horse Kommando. Dat was een deel van de toenmalige Union Defense Force, een samenwerking van Boeren en Engelsen tegen de Duitsers om hun jonge kolonie "Süd-West Afrika" te veroveren. Zo hoorde ik het verhaal van de andere kant.
Zijn vader is 16 als hij --met paard-- in 1914 bij het 'kommando' wordt ingelijfd. [Over kind-soldaten gesproken!] De 'Supreme Commander' van de aktie tegen de Duitsers is Generaal Botha, de latere president. De regimentscommandant is kolonel Van Zÿl. De jonge huzaar Riekert is daar zo trots op dat hij een 'lofdicht' van negen verzen schrijft. Ik citeer alleen het eerste; voor de dweperige sfeer. Het gaat helemaal zo door. Het is geschreven in oud-Afrikaans uit de Vrijstaat, wat, volgens Donald, zijn vader tot zijn dood volhield. Hij wilde niets met revival van het Afrikaans te maken hebben. Dat begon in Stellenbosch rond 1880. Hier is Vers 1:

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Maandag 23 Maart 2009
Terwijl de meest ongeloofwaardige verkiezingsbeloften heen en weer worden geslingerd, was er afgelopen Dinsdag plotseling iets van heel andere aard dat meteen ongewoon felle reacties opriep van het ANC, en uitgebreide echo's kreeg in de weekendedities van Sunday Times en The Sunday Independent.
Het begon met de broer van Shabir Shaik, Mo Shaik, die verklaarde dat het openbaar ministerie [NPA, National Prosecution Administration] besloten had om de klachten tegen Zuma te deponeren, en dat het morgen wel in de kranten zou staan.
Mo Shaik is een oud-spion uit de inlichtingendienst van het ANC. Hij had ook het 'corruptieve' ontslag van zijn broer op erewoord wegens terminale ziekte perfect voorspeld. [Zie 6 Maart].
Op de een of andere manier schijnt Mo Shaik over bijzondere informatie te beschikken uit de diverse kampen die vechten voor en tegen de aanklachten tegen Zuma. Die felle reaktie van het ANC kwam van Lindiwe Sisulu in The Star van Donderdag. Zij is het hoofd van de teams die de aanklachten tegen Zuma behandelen. Zij betoogde dat het intrekken van de klachten bepaald niet was wat het ANC nastreefde, en dat dit 'zomaar intrekken door het NPA' "zeer onwelkom" zou zijn. Het ANC streefde namelijk naar 'transparantie en eerlijkheid' in het proces.
Daarop volgde hoongelach van alle kanten in alle kranten, want 'transparantie en eerlijkheid' was het laatste wat bleek uit de schaarse officiële berichtgeving van het ANC gedurende de jaren. Dat hoongelach werd geleidelijk beter onderbouwd met feiten, en in de genoemde weekendedities staan complete reconstructies van de aanklachten tegen Zuma en Shabir Shaik, te beginnen met 23 augustus 2003 als de toenmalige NPA-baas Bulelani Ngcuka aankondigt dat wèl Shabir Shaik, maar niet Jacob Zuma in staat van beschuldiging wordt gesteld. De Skerpioene, de speciale eenheid voor corruptie, heeft in 2005 nog een huiszoeking bij Zuma gedaan, maar de Skerpioene zijn sindsdien ontbonden. Ook Ngcuka moest opeens weg, en zijn opvolger Pikoli is om onduidelijke redenen geschorst. [Zie 14 feb en 1mrt].
De strategie van Lindiwe Sisulu lijkt door de onthulling van Mo Shaik danig te zijn gefrustreerd. Die strategie was er op gericht om in de lopende 'hearings' met het NPA de 'gevolgen' van een eventuele aanklacht tegen Zuma zo onoverzichtelijk en 'zwaar' te maken, dat tot seponering moest worden besloten wegens 'onhaaalbaarheid'. Inderdaad dat is 'transparant en eerlijk', à la ANC. Dat sluit aan bij de dreiging die Zuma in het verleden vaker heeft geuit, dat, als hij in staat van beschuldiging zou worden gesteld hij 'een boekje zou open doen', en 'uit de school zou klappen' [spill the beans]. Sisulu was dus bezig met de tijdrovende verzameling van evidentie die de NPA zou overtuigen van de [mede-]schuld van al die 'anderen'. Bij die anderen zou ook Mbekivoorkomen. Dat zou kloppen met een 'afrekening' die Zuma nog had met Mbeki. Dat het Zuma was die achter de schermen de 'terugroeping' van Mbeki had bewerkstelligd, als 'afrekening', komt nu ook boven water. Mo Shaik, met zijn 'voortijdige' onthulling heeft dus behoorlijk roet in de ANC-soep gegooid die bijna klaar was.
Met wie heeft Mo wat af te rekenen? Was het een wraakneming tegen Zuma? Namens zijn broer? En wilde Zuma Shabir de mond snoeren door hem op erewoord vrij te laten? Dit was een heel spannend weekend in 'ons koningsdrama'.
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Dinsdag 24 Maart 2009
De Kameeldoringboom [Acacia erioloba] is onverbrekelijk met de Kalahari verbonden. Nu staan hier en daar monumentale exemplaren die goed beschermd worden, maar vroeger waren er hele bossen, vooral in de buurt van Kuruman. Die bossen zijn slachtoffer geworden van de eerste diamantmijnen die in 1871 bij Kimberley begonnen. Dat prachtige hout was goed voor de stoomketels. Helaas!
De 'groen doringboom', zoals die 'verkort' heet, was waar Sarie Marais woonde; weet je nog? Maar ook in andere liedjes over het Afrikaanse landschap komt die voor. Geen wonder, het is een heel imposante boom. Wortels, vruchten en hout worden uitgebreid toegepast. De peulen, bijvoorbeeld, worden gebrand als namaakkoffie.
De boom vormt onmiddellijk vanaf de grond verschillende schuin uitstaande stammen waardoor het een wijde parasol wordt. De naam heeft niets met 'kameel' te maken, maar met 'kameelperd', dat is Afrikaans voor 'giraffe'. Alleen giraffen en olifanten kunnen namelijk bij de takken, en die zorgden wel dat die niet de grond naderden zoals bij de overgebleven monumentale exemplaren.
Giraffen en olifanten zijn gekende verwoesters van de flora, maar de Kameeldoringboom die bijna 20 meter hoog kan worden, en tot 60 meter lange wortels heeft, overleeft dat. Daarom staat die ook zo vaak eenzaam te pronken op een woestijnachtige kale achtergrond op romantische schilderijen en foto's. Liefst bij ondergaande zon.
Behalve het bekende "My Sarie Marais is so ver van my hart" vond ik nog een ander lofdicht op de Kalahari en de Kameeldoringboom.

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Woensdag 25 Maart 2009
Het moet een ongelofelijke chaos zijn bij het Lager en Middelbaar Onderwijs, maar ik kon de verspreide paniekberichten niet interpreteren omdat de samenhang ontbrak. Ook kende ik de structuur niet. Na een 'nieuwsmakende' toespraak van een hoge zeer ambtenaar, hoofd van de Federasie van Beheerliggame van Suid-Afrikaanse Skole, Paul Colditz, met verontrustende statistieken, heb ik mijn gastheer Jan geraadpleegd. Hij is zelf hoofd van een school.
Behalve het niet landelijk georganiseerde kleuter- en pre-kleuter onderwijs, gaat het om een systeem dat loopt van graad 1 t/m graad 12 over twaalf jaar. Vanaf graad 7 heet het 'Hoërskool'. De leerplicht loopt tot 16 jaar. De kinderen komen binnen als 5-, 6- of 7-jarige, en verlaten het systeem met de zgn 'matriek' waarmee ze --in principe-- aan de universiteit worden toegelaten.
De universiteiten stellen echter eisen aan 'het percentage', dwz aan de cijfers voor verschillende vakken en het gemiddelde. Een 'goede' universiteit, bijvoorbeeld, eist 75% gemiddeld, en enkele specifieke eisen ivm de studierichting.
Colditz begon met de 'doorstroming'. Internationaal zou 60% voor de matriek moeten slagen, zij het niet allemaal met voldoende percentage voor toelating aan de universiteit. In Zuid-Afrika is dat 23% in 2007! En dat terwijl de regering veel geld in het onderwijs steekt. Zonder verdere vergelijkende cijfers noemde Colditz het 'een van die duurste onderwysstelsels in die wêreld'.
Dit resultaat is echter niet gelijk verdeeld over de scholen. Slechts 10% van de scholen 'functioneert', en levert het leeuwendeel van die 23% omdat daar wèl [heel] hoge doorstroompercentages worden gehaald. Bovendien is er 'inflatie' van de matriek. Er is geen 'norm' en geen 'inspectie'. Zo melden zich bij de universiteit "gediplomeerden" met 88% die natuurlijk door de mand vallen. Maar die houden wèl eerstejaarsplaatsen bezet. Studiebeurzen gaan sowieso voor 80% naar niet-blanken [regstelling!], maar het overgrote deel met een 'goed' matriek komt van die 10% [blanke] scholen.
Het niet-functioneren van die scholen heeft niet alleen te maken met 'onhandige' reorganisaties in het verleden, maar ook met het gebrek aan onderwijscultuur bij de onderwijzers. Jan beschrijft de geperverteerde '68-mentaliteit van 'vrijheid en blijheid' die heerst. "De kinderen moeten het zelf maar uitzoeken". De vijf [zwarte] schoolhoofden van de vijf [zwarte] scholen in de omgeving van Kuruman, hebben hun kinderen op de school van Jan gezet. Zij geven toe dat, hoewel zelf van goede wil en inzicht, zij geen kans zien om hun onderwijzers te motiveren. Binnen die geperverteerde '68-mentaliteit heeft de [zwarte] onderwijzersvakbond o.a. 'spelregels' die een hoofd van de school verbieden een klas binnen te stappen om te zien of het goed gaat, of om opmerkingen te maken over de kwaliteit. Onderwijzers blijven soms gewoon een dag weg. Kortom, totale anarchie. [Ik denk: "Commune 2, Berlijn!!"]
Het verschijnsel gaat ook terug op de laatste jaren voor het einde van de Apartheid, toen onderwijsstakingen aan de orde van de dag waren. De generaties van toen weten niet beter. Zuma zèlf, en de eerder genoemde 'zwarte Hofnar' Malema hebben hun lagere school niet afgemaakt. Dat was de 'zwarte trots' van die dagen. Dat zijn nu de 'modelpersonen'. Zo is er een generatie ontstaan van 'natuurlijke' volksmenners en een ongeschoolde massa's. Tragisch!
"Zimbabwe, here we come!!"
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Donderdag 26 Maart 2009
Het zinnetje waar ik gisteren mee eindigde, kwam niet zomaar uit de lucht vallen. Het is de vooralsnog weinig uitgesproken angst dat Zuid-Afrika hard afglijdt op het Zimbabwe-pad. De betere politieke analysten leerden mij de eerste weken dat er hoop was waar ik het niet zag. Dat was mijn 'inwijdingsproces', maar de laatste dagen hebben enkelen de handdoek moedeloos in de ring gegooid.
Max du Preez, schreef in The Star van 19 Maart: "Corruption is beyond tipping point in SA". Hij begint met te zeggen dat hij nu iets gaat schrijven dat hij lange tijd dacht nooit te zullen doen, maar nu is het werkelijkheid: "Corruption has become systemic [..] part of our culture in South Africa". De cynische overtredingen van moraal en wetten. Niet alleen het 'bestrijden-met-alle-middelen' dat Zuma voor de rechter komt, maar ook Winnie Madikizela-Mandela die op een verkiesbare plaats op de ANC-lijst staat, terwijl zij grondwettelijk niet verkiesbaar is wegens haar vijfjarige gevangenstraf die met illegale kunstgrepen is 'uitgesteld'.
De waanzin rondom het 'redden' van Zuma van de rechtbank is onderwerp van het hoofdartikel van Die Burger [hier verschijnend in het Volksblad] van 23 Maart: "Zuma: Word SA Afrika se jongste Aprilgekgrap?" Dat artikel eindigt met "Tot siens regstaat Suid-Afrika. Hier kom ons, Zimbabwe", instemmend in de Engelstalige pers herhaald als "Zimbabwe, here we come!!" Daar heb ik het van.
Sunday Times doet deze week in zijn hoofdartikel --"Cost of saving Zuma"-- een beroep op de 'stille meerderheid' binnen het ANC om niet zwijgend toe te zien hoe een "dangerous power clique" het land reduceert tot zoiets als Zimbabwe, of als die andere landen op de planeet --en in Afrika-- waar wetboeken terzijde zijn geschoven, en waar een "anything goes culture" is ontstaan. Zuid-Afrika geniet "the beauty of living in a constitutional state". Daar is hard aan gewerkt, juist door het ANC.
--"Wij kunnen niet ongestraft de andere kant op kijken", zegt Sunday Times, "Wij zouden de deur openen naar een wetteloze samenleving, en naar een maatschappij die 'geen probleem' heeft met corrupte politici en ambtenaren. Het heilige principe dat iedereen gelijk is voor de wet, zouden we met voeten treden".
Sunday Times vindt dat Zuma, die de volgende maand wordt beëdigd als president, zijn onschuld moet bewijzen in de gerechtshoven van dit land. Hij heeft daarvoor tot zijn beschikking "South-Africa's best legal brains". Hij zal daarbij gesteund worden door een van de modernste grondwetten ter wereld, die hem in staat stellen "to exercise his rights to the fullest".
Max du Preez zegt dat hij te lang naief was om te geloven dat de bevrijdings-beweging hogere morele standaarden zou hebben dan de 'slechte' regimes van Verwoerd, Vorster en Botha. Hij somt recente corruptiegevallen op. Bijna iedere week is er een. Niemand knippert met zijn ogen. Af en toe wordt een [kleine] zondebok de woestijn in gestuurd, zoals Carl Niehaus. [zie 16 17 18 februari].
En nu verschuilt Zuma zich achter Mbeki, dat was de 'eigenlijke' grote fraudeur. Dat is het laatste 'verhaalje' waarmee het Zuma-team de zaak wil seponeren.
De Sowetan maakt daar korte metten mee: We leven in een rechtstaat. Als Mbeki schuldig is, moet hij voor de rechter. Net als Zuma. Het vermindert Zuma's misdragingen niet. Dat is 'schooljongetjeslogica'.
Maar dat is 'intellectueel gelul', zo denken kiezers niet. Het wordt dus Zimbabwe.
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Vrijdag 27 Maart 2009
Zo tegen de verkiezing wil de regerende partij zich natuurlijk mooier voordoen dan het is. Zuma, op zijn verkiezingstochten doet niet anders. Breedlachend kijkt hij ons aan van de verkiezingsplakkaten. Breedlachend roemt hij de successen van de zittende regering. Iedereen in de partij heeft kennelijk het parool meegekregen daar aan bij te dragen. Maar soms wordt het een lachertje. Zo met de misdaadcijfers.
De nationale misdaadcijfers zouden iedere zes maanden worden gepubliceerd, maar die van nu zijn ruimschoots overtijd. Wel telkens beloven, maar telkens ook weer uitstellen. Een grote oppositiepartij, DA, heeft er pittige vragen over gesteld:
--"Is dit voortdurend uitstellen deel van de 'verkiezingsmanoeuvres?"
--"Nonsense", antwoordde de woordvoerder voor Veiligheid, Panyasa Lesufi, "Wij zijn een toegewijde overheidsdienst, en hebben ons nooit door politiek laten beïnvloeden. Dus waarom nu?" [Regieaanwijzing: Achter de hand wordt gelachen]
--"Wij stellen er een eer in om die statistieken iedere zes maanden gereed te hebben, maar de nieuwe minister, Nathi Mthethwa is juist deze week pas zes maanden in functie, en heeft zich nog niet ingewerkt". [Niet te hard lachen, er komt nog meer.]
Het weekend daarvoor was de minister zèlf op TV verschenen, en had gezegd dat hij 'dat soort cijfers' ècht niet op zijn laptop meezeulde, en dat hij speelde met de gedachte om die maar iedere twee jaar te publiceren. [Voluit lachen, uitlachen].
Al of niet hiervan op de hoogte besloot Lesufi zijn antwoord op de kamervragen met:
--"Zodra de minister is ingewerkt zullen we ze publiceren, maar ze zullen zeker in September gereed zijn". [Doodse stilte, monden vallen open van verbazing].
Deze monoloog in het parlement moet je zien tegen de achtergrond van de regeringsbelofte om de misdaad jaarlijks met 8 à 10 procent te laten dalen. Ook Zuma, tijdens zijn lopende veldtocht blijft dat roepen, breedlachend.
Maar de burger beschikt niet alleen over zijn eigen waarneming, en het droes van de sensationele krantenberichten. Die kunnen inderdaad zeer misleidend zijn. Maar verschillende provincies en grote steden houden de misdaadcijfers wèl goed bij, en publiceren die regelmatig.
Zo meldde Bloemfontein een razendsnelle toeneming van 'autokaping'. Niet meer stiekem stelen, maar gewoon zeggen als je nèt wil instappen: "Hier die sleuteltjes!" [Met een mes of revolver in je hand natuurlijk. Dat is de nieuwste 'rage' van de penose.] In Bloemfontein waren dat in November-December 2007 nog 17 gevallen. In dezelfde maanden van 2008 waren het er 53. Verdubbeld!
Het geheel van de 'kontakmisdade' in Vrijstaat is in de bovengenoemde periodes toegenomen met 817 gevallen van 9578 naar 10395.
Kortom, de burger weet beter, en lacht woordvoerder Lesufi uit. Maar in het Luthuli-huis, het hoofdkwartier van de ANC, lachen ze ook. Dáár weten ze dat deze cijfers slechts 'kost voor intellectuelen' is. Daar zien ze namelijk wat ik eergisteren schreef over de chaos in scholen. Zuma zèlf heeft het slechts tot Graad 5 gebracht. De slogan in die dagen was: "Put revolution before education". Die slogan was succesvol op beide aspecten, maar zo is óók de huidige generatie ontstaan van 'natuurlijke' volksmenners, en een ongeschoolde massa's.
Die lachen het laatst. "Zimbabwe, here we come!!"
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Zaterdag 28 Maart 2009
Kort voor ik hier aankwam, had Zuma kennelijk gezegd:
--"ANC zal regeren tot de wederkomst van Christus".
Daar was toen nogal wat discussie over. Een gelovige met een béétje intelligentie zou daar niet intrappen, was het commentaar, en het werd nogal lacherig afgedaan.
Toch werd geleidelijk-aan duidelijk dat er wel degelijk een bewuste 'tactiek' van de verkiezingsmachine van het ANC achter zat om 'de gelovigen' voor hun zaak te winnen. De grote kerken, die hier 'de zusterkerken' worden genoemd --de Nederduits Gereformeerde, de Gereformeerde en de Hervormde-- trappen daar niet in. Zij hebben intussen in een gezamenlijke verklaring rondom de verkiezingen van 22 April gewezen op "sekere Bybelsverantwoorde sake" in de politiek. Maar vermenging van geloof en politiek is fataal. Zij nemen bovendien uitdrukkelijk afstand van de 'vrijages' van ANC met die 'andere kerken' die deze argeloze vermenging van God en politiek kritiekloos uitdragen in eigen kring.
In een recente bijeenkomst in Mafikeng van kerkleiders en traditionele leiders, kreeg Zuma uitgebreide kansen zijn verknochtheid met God te tonen. Inderdaad, het ANC is ontstaan [in 1912] met grote steun van 'de religies', ook van de grote zusterkerken, hoewel daar in verband met de Apartheid later nogal wat tegenstellingen ontstonden. In die zin was het juist dat Zuma zei dat ANC de enige 'gedoopte' partij was'. Enkele grote leiders uit die begintijd waren predikanten: Albert Luthuli, Zacheus Mahabane en Sefako Makgato met name.
Maar daarna 'predikte' Zuma verder. ANC is 'dus' een kind van de kerk. God is 'dus' voor ons. Wie kan tegen ons zijn?
--"As God vir ons is, wie kan teen ons wees?".
Deze vermenging van geestelijke en traditionele leiders is typisch voor het Zuid-Afrikaanse christendom. In de traditionele gemeenschappen is 'kerk' en 'staat' niet onderscheiden. Sommigen daarvan hebben Zuma tot 'pastoor' of 'ere-pastoor' benoemd. De vergadering in Mafeking wordt na Zuma's prediking steeds enthousiaster en kerkleider na kerkleider beklimt het spreekgestoelte en valt hem bij. Traditionele hoofdmannen en koningen doen er aan mee. Deze kerkraad wordt zo enthousiast dat de eindverklaring zegt dat 'alle Christenen' zullen zorgen voor een eclatante overwinning van het ANC. Een 'ware christen' stemt ANC.
Op dit ogenblik is deze Mafeking-bijeenkomst het hoogtepunt van de reeks waarin Zuma door een kerk wordt uitgenodigd om het spreekgestoelte te beklimmen. In een [zwarte] upper-class kerk leidde dat overigens tot het weglopen van enkele gemeenteleden. Maar dat stond later in een klein hoekje van de krant.
De 'zusterkerken' en enkele andere serieuze kerken hebben het nakijken. Hun verklaringen zijn 'voer voor intellectuelen' en 'schrijvers van brieven aan de redaktie'.
The Evangelical Alliance of South Africa, [Teasa] kwam met een verklaring: "God is geen party-loyalis nie", staat er onder andere in. Teasa waarschuwt voor politieke leiders die godsdienst voor hun gewin proberen te gebruiken. Uiteindelijk leidt dat tot slechte godsdienst èn tot slechte politiek. Godsdienst verliest zijn profetische roeping, en de politiek misbruikt het kostbaarste bezit van de mensen, hun geloof.
Maar zo ziet Zuma en 'de ware christen' het niet:
--"ANC zal regeren tot de wederkomst van Christus". Amen.
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Zondag 29 Maart 2009
Het was een 'gekke' week. Maandag verscheen in Volksblad het hoofdartikel waar ik Donderdag over schreef: "Zuma: Word SA Afrika se jongste Aprilgekgrap?" Dat was dat artikel eindigde met "Tot siens regstaat Suid-Afrika. Hier kom ons, Zimbabwe".
Dat sloeg op de manipulatie --om niet te spreken van chantage-- van het Nationale Vervolgingsgezag om de klachten tegen Zuma te seponeren. In dat artikel wordt gezegd dat zich op deze manier een "informele staatsgreep" voltrekt.
Maar vóór ik tot de details van deze manipulatie-chantage kon overgaan, blameerde Zuid-Afrika zich opnieuw voor het wereldforum met de weigering om de Dalai Lama een visum te geven voor de Vredesconferentie. Het is duidelijk dat China daar achter steekt. Maar de regering ontkent dat pertinent, en laat weten dat de Dalai Lama 'niet uitgenodigd' was. [Héél dom. Hij was, potverdrie, o.a. door Nelson Mandela zelve uitgenodigd, die ze laatst in hun verkiezingspropaganda misbruikten!].
Het volgende (k..)smoesje was dat het de aandacht van het wereldvoetbaltoernooi zou afleiden. Ze hebben niet eens weken geleden in de kranten gelezen dat China openlijk had gemeld 'niet gesteld te zijn' op deze reis van de Dalai Lama. Héél dom, dus.
Maar de regering houdt voet bij stuk, en de Vredesconferentie is 'foetsie'!
Het is natuurlijk moeilijk om bij buitenlandse druk je eigen autonomie te behouden. Ik denk dat Europese landen, gelouterd door twee eeuwen 'nationalisme', daar meer ervaring mee hebben. Zuid-Afrika is pas kort ontsnapt aan kolonialisme, en kan de situatie vanaf de andere kant gezien nog niet goed hanteren. Precies als Australië, die trots op hun vorderingen in de 'de-colonization', enkele jaren geleden wegens ondoordachte privatisering van de staatsbossen moest toezien hoe hun 'colonial masters' verhuisden van London naar Tokyo, want die bossen zijn nu handen van een 'hoofdkantoor' in Japan, dat, in puur-koloniale traditie, de export reduceerde tot kale grondstoffen, en de toegevoegde waarde met de kwaliteits-werkgelegenheid naar Japan haalde. Dat werd dus 're-colonization'.
Dat is ook de toon van het binnenlandse commentaar. Hoe dat precies in zijn werk is gegaan, is nog niet duidelijk, maar de Mail&Gardian van dit weekend meent dat het niet alleen gaat om de grote infrastructurele investeringen --hèt grote wapen van China in Afrika, gebruik makend van de zwakke infrastructuur die de 'kapitalistische' kolonisatie achterliet-- maar ook om rechtstreekse financiering van het ANC. Daarover heeft het Luthuli-huis nog nóóit enige helderheid verschaft.
Erger is dat Zuid-Afrika nu definitief aan de leiband van China loopt over 'mensenrechten'. Dat werd al duidelijk bij het 'omstreden' stemgedrag van ZA als lid van de Veiligheidsraad in de zaak rondom Mianmar [Birma].
--"Die ANC-regering het [...] se eersgeboortereg vir 'n pot Chinese noedelsop verruil", schrijft Volksblad van Donderdag. Ze zijn nu precies als die Apartheids-regering die aan Albert Luthuli een visum weigerde om zijn Nobelprijs voor de Vrede af te halen. Ze zijn ook vergeten dat er zoiets als 'internationale solidariteit' bestaat om grove schendingen van mensenrechten te bestrijden. Ze zijn vergeten dat de wereld samenstroomde om Hitler tot de orde te roepen. En als er één factor is waardoor Zuid-Afrika van Apartheid werd verlost, dan is het diezelfde 'internationale solidariteit' waar ze zich nu aan onttrekken. Shame on you!!
Zuid-Afrika is re-colonized. Dat is helaas géén Aprilgekgrap.
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Maandag 30 Maart 2009
Terug bij de processen tegen Zuma. Precies een week geleden schreef ik over de geruchten dat de NVA, de Nationale Vervolgings Autoriteit, de klachten zou seponeren op grond van 'nieuw materiaal' dat het Zuma-team had aangedragen. Ik schreef die dag al over de felle reaktie van Lindiwe Sisulu, het hoofd van de teams die de aanklachten tegen Zuma behandelen. Dat 'zomaar' intrekken zou 'zeer onwelkom' zijn, zei ze. Het ANC streeft namelijk naar 'transparantie en eerlijkheid'. Dat leidde tot hoongelach. Nu komen er 'nadere geruchten' los. Maar het is nog steeds topgeheim. Zo geheim, dat zelfs de NVA deze gegevens niet zou mogen publiceren. En daar schuilt chantage-element.
De 'transparantie en eerlijkheid' die Sisulu zegt na te streven, gaat niet over het chanteren van de NVA. De huidige NVA-president, Mokotedi Mpshe, weet dat zijn twee voorgangers moesten 'verdwijnen' toen ze niet voldoende aan de leiband van het ANC liepen. Ook zal hij niet bang zijn voor zijn eigen carrière, maar hij zal zich wellicht verantwoordelijk voelen voor wie daarna zal worden aangesteld. Door die 'strategische uitlekking' is dat probleem publiek geworden. Nadat de Mail&Guardian de vorige week de geruchten kritisch had geanalyseerd schreven in een hun hoofdartikel: 'We have a right to know', en betoogden dat een 'sleutelbastion' van 'Rechtstaat Zuid-Afrika' in gevaar was. Alarm!
Het gaat om de 'Cost of saving Zuma', zoals een hoofdartikel in Sunday Times van 22 Maart het noemt. Het zijn de voorgoed beschadigde instituten die de democratie overeind houden. Op een ander niveau, voor het grote publiek, laat Zuma herhaaldelijk weten dat het tijd wordt dat die 'torenhoge instituten' verdwijnen, want die houden een 'gezonde ontwikkeling' tegen. In dit geval bij de universiteiten: "No more ivory towers, says Zuma" in The Star van 11 Maart, met de suggestie dat het om de 'onopgeruimde resten van Apartheid' zou gaan. Pure demagogie dus.
De Sowetan van 23 Maart zet bij die 'kosten' ook het aanzien van Zuid-Afrika als rechtstaat in het buitenland onder de titel: 'Time to put SA first'. Dat ging met name over de geruchten dat Mbeki bij de 'schuldigen' zou horen. Als dat zo is, betoogde de Sowetan, dat moet dat boven water, dan is dat geen staatsgeheim.
Intussen is er --eindelijk-- ook een reaktie van het Mbeki-kamp. Iedereen vroeg zich al af waarom Mbeki zo stil was nadat hij in Polokwane 'de laan uit was gestuurd'. [Officieel: 'teruggeroepen']. The Star, met een grote kop op de voorpagina: 'Mbeki takes up Zuma fight' heeft per saldo alleen het schriftelijke bericht van diens bureau:
--"Former president Mbeki wishes to invite anyone who has such evidence to hand it over to the law enforcement agencies so that legal remedies are sought by any party that believes that it may have been unduly compromised".
En wat heeft het Zuma-team nu precies bij de NVA gedeponeerd?
Het zijn tapes van afgeluisterde gesprekken tussen toenmalige geheime diensten, over gesprekken over Mbeki. Zeker niet allemaal legaal verkregen. Geen wonder dat de NPA met de handen in het haar zit, want de inhoud is 'top secret', "staatsgeheim" , volgens het Zuma-team. Mbeki zegt ervan: Vooruit! Voor de draadermee!
Mail&Guardian van deze week noemt het een twee-snijdend zwaard, wegens die illegale verkrijging.
Dit was een aflevering in de Soap over de [af]gang van Zuid-Afrika naar Zimbabwe.
terug eerste dagboekregel

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Dinsdag 31 Maart 2009
De vorige week Woensdag schreef ik over de chaos in het Lager Onderwijs. Ik verwees toen naar enkele structurele factoren die daarvan de 'oorzaak' waren. Met name noemde ik de 'geperverteerde '68 mentaliteit' van 'gewilde gezagsloosheid' die mij deed denken aan de anti-autoritaire experimenten in Berlijn in de jaren 60. Ook noemde ik de schoolstakingen in de laatste jaren van de 'struggle' vóór 1994 met als slogan 'Put revolution before education'. Ik kwam daar Vrijdag jl nog terloops op terug toen ik een verklaring zocht voor de 'ongeschoolde massa's'. Beide 'oorzaken' leidden tot de huidige generatie van [zwarte] onderwijzers die daarmee behept is.
Maar er is meer. Jan, mijn huisbaas die zelf hoofd van een Laërskool is, heeft mij dat uitgelegd in verband met een persbericht in Volksblad van afgelopen Zaterdag. Dat is een groep oorzaken die voortkomen uit de 'verpolitiekte' taalstrijd. Met name het Afrikaans wordt 'onderdrukt'. Het persbericht van Zaterdag sloeg op een gerechtelijke 'overwinning' in allerhoogste instantie van de --Afrikaans sprekende-- Hoërskool Ermelo om de verplichting van de kant van het ministerie van zich af te schudden om tevens ook 'alles' in het Engels te doceren. Het is nl een grondwettelijk recht voor een schoolbestuur dat zelf te bepalen.
Natuurlijk zal iedere school de kinderen afleveren met een voldoende portie Engels voor het vervolgonderwijs, maar die 'verpolitiekte' druk van het ministerie doorkruist een didaktisch principe --door datzelfde ministerie gehuldigd!!-- dat een kind moet beginnen in zijn eigen moedertaal om zijn alreeds verworven taalvaardigheid te consolideren (1), en dat minimaal tot en met de basisprincipes van abstracties zoals wis- en rekenkunde (2). Daar staan minimaal drie jaar voor. Zo niet, dan is het kind voor zijn leven lang behept met een leerstoornis waaruit alleen zeer intelligente autodidacten ontsnappen. Met name voor een breed 'Science' onderwijs is dat fataal.
Wat nu gebeurt is echter dat ambitieuze [zwarte] ouders, die met enig recht Afrikaans als moedertaal kunnen claimen, hun kinderen op zo'n 'goede' Afrikaanse school plaatsen, maar géén interesse hebben in onderwijs in Afrikaans omdat het alleen maar afleid van hun ambitie dat hun kinderen tzt perfect Engels zullen spreken.
Afrikaans? Flauwekul! Verwerpelijk Apartheidsdenken. Enzovoorts.
Deze druk, gesteund door een verpolitiekt ministerie, leidde tot de problemen waaraan Hoërskool Ermelo is ontsnapt. Daarom is die uitspraak van belang voor alle [Afrikaanse] scholen. Jan wees mij dan ook juichend op dat persbericht. Engelse scholen kennen dat probleem in principe ook, maar er zijn weinig zwarte kinderen van onontwikkelde ouders die Engels als moedertaal kunnen claimen, en bovendien ontbreekt de verpolitiekte druk van het ministerie.
De andere structurele oorzaak is dat na 1994 weliswaar een bijzonder goed leerplan is opgesteld --Jan is er nòg enthousiast over-- maar dat het aan de uitvoering schortte. Met name de opleiding van zwarte onderwijzers, en de ontwikkeling van een didactiek voor basale taal- en rekenkunde voor 'de andere' moedertalen, is gesneuveld in die mentaliteit van 'Put revolution before education', en in die geperverteerde vrijheidsgedachte. De Engele en Afrikaanse opleidingen hadden die verworvenheid al. Voor de 'zwarte talen' is het in de [zeer] goede voornemens blijven steken.
Dat van die 'ongeschoolde massa's' zal dus nog wel even duren. Maar ja, Zuid-Afrika is tòch op weg naar Zimbabwe. Wat maakt het uit? Het bouwt aan komende dictatuur.
terug eerste dagboekregel

Einde Mijn Dagboek van Maart 2009